کارت اعتباری

ویزا، مسترکارت و امریکن اکسپرس. از پرکاربردترین کارت‌های جهان.

کارت بانکی یا کارت اعتباری یا کردیت کارت (به انگلیسی: Credit card) گونه‌ای کارت پرداخت است که برای شخص‌های حقیقی یا حقوقی صادر می‌شود. این کارت به دارنده آن این امکان را می‌دهد که بر پایه گونه قرارداد، از خدمت و کالاهایی برخوردار شده و سالانه بهای آن را بپردازد. به عبارت دیگر یک حد اعتبار به کاربر اختصاص داده می‌شود که می‌تواند از آن پولی را برای پرداخت قرض بگیرد.

پیشینه

کارت اعتباری برای نخستین بار در سال ۱۹۵۰ در ایالات متحده آمریکا پدیدار گشت. شرکت داینرز با قراردادی میان خود و چند رستوران اقدام به ایجاد سرویس پرداخت نمود، به‌گونه‌ای که با ارائه کارت داینرز مشتریان می‌توانستند از سرویس رستوران بهره‌گیری کرده و در پایان ماه به شرکت نام‌برده بدهی خود را پرداخت کنند.

کارکرد

کارتهای اعتباری توسط سیستم‌های مختلف الکترونیک مدیریت و پردازش می‌شوند. آن‌ها به‌طور کلی عبارتند از: کارت‌های دارای حافظه و پردازشگر (کارت هوشمند)، کارت‌های پردازش هم‌زمان (آنلاین) که عمدتاً به صورت کارت‌های مغناطیسی تهیه و عرضه می‌شوند و کارت‌های بدون تماس (RF ID). البته ممکن است انواع مختلف دیگری از کارت‌های شناسایی(ID Card) نیز برای کارت‌های اعتباری استفاده شوند ولی این سه نوع بیشترین استفاده را دارند. بیشتر در اروپا از کارت‌های هوشمند و در آمریکا از کارت‌های مغناطیسی برای این نوع کارت‌ها استفاده می‌شود.

منشأ ایجاد اعتبار می‌تواند شرکتها، ارگانها، بانک‌ها یا موسسات مالی/اعتباری باشند ولی مدیریت آن معمولاً توسط سیستم‌های پرداخت الکترونیک اجرا می‌گردد. در بسیاری از نقاط جهان شرکتهایی مانند ویزا و مستر کارت، مدیریت چنین اعتباراتی را انجام می‌دهند که البته در خیلی از موارد منشأ ایجاد اعتبارشان، خودشان نیستند.

کاربرد کارتهای اعتباری و برتری نسبت به اسکناس

• می‌توانید بیشتر از مبلغی که در اختیار دارید خرج کنید.
• حمل کارت اعتباری به مراتب امن‌تر و راحت‌تر از پول نقد است.
• با آن می‌توانید از هر فروشگاهی و در هر زمانی خرید کنید.
• به وسیله آن می‌توانید اعتبار خود را افزایش دهید که بعداً در بحران‌ها می‌تواند کمک کننده باشد.
• در هر جای کشور میتوانید از آن استفاده کنید
• خرید های اینترنتی آسان و راحت
• سبک بودن و جابه جایی آسان
• تاریخچه تراکنش برای بازبینی
• امنیت و سختی بیشتر نسبت به اسکناس
• امکان مدیریت هزینه‌ها و بودجه بندی آن‌ها

میزان اعتبار

دو نمونه کارت اعتباری مربوط به مسترکارت و ویزا

میزان و سقف اعتباری که به هر شخص داده می‌شود بستگی زیادی به درآمد و توان بازپرداخت وی دارد. پس از تعیین اعتبار می‌تواند از محل این اعتبار، کالا و خدمات مورد نظر را خریداری کرده و در هنگام سر رسید آن را یکجا یا به صورت اقساط، باز پرداخت نماید. تقریباً در اکثر نقاط جهان، افراد اعتبار سنجی شده و با مشخص شدن اعتبار هر شخص، کارت اعتباریش دارای سقف اعتبار معینی خواهد بود که کمترین ریسک عدم بازپرداخت را دارد. گاه تضمین مناسب با اعتبار درخواستی برای بازپرداخت این اعتبارات در اختیار ایجاد کنندگان اعتبار قرار دارد که ریسک آن را به حداقل می‌رساند هرچند در برخی موارد، اعتبارات شامل عدم بازپرداخت نیز خواهند بود و معمولاً اعتبار دهندگان این ریسک را می‌دانند.

معایب کارت اعتباری

• امکان به وجود آمدن بدهی: زمانی که اعتبار شما بالاتر از توان مالی شما باشد, در صورت استفاده همه اعتبار شما دچار بدهی بلند مدت خواهد شد. در صورتی که بهره به حساب اعتباری تعلق بگیرد, شما ضرر ملی زیادی خواهید کردم.
• هزینه‌های جانبی بالا: هزینه تمدید اعتبار, عضویت در شبکه های اعتباری, دیرکرد در پرداخت و ... در این کارت ها بسیار بالا است.
• محدودیت اعتبار: اعتبار این کارت ها محدود است و تا زمانی که شما قسط های اعتبار قبلی را برنگردانید, امکان استفاده از اعتبار جدید را ندارد. همچنین در صورت دیرکرد در پرداخت قسط های قبلی, کارت شما باطل می‌گردد.
• تاثیر منفی در سوابق: در صورت دیرکرد و یا ندادن قسط ها, شما امتیاز منفی بانکی دریافت خواهد کرد که استفاده شما از تهسیلات بانک ها را دچار مشکل می‌کند.

شکل رایج کارت‌های اعتباری

کارتهای اعتباری به دلیل ماهیت آنها، دارای کاربران و متقاضیان ویژهٔ خود است، در بسیاری کشورهای متمدن و توسعه یافته تمامی افراد بزرگسال دارای کارت اعتباری هستند. هر شخص حقیقی از ابتدای سن قانونی و در صورت تقاضا دارای کارت اعتباری با میزانی کنترل شده و محدود خواهد شد، می‌توان میزان اعتبار وی را به مرور به روز کرد و سابقه وی را نگهداشت و بدین ترتیب کاربران برای حفظ سابقه خود به مدیریت شخصی پرداخت‌ها می‌پردازند چراکه در صورت از دست دادن اعتبار به سختی قادر به اصلاح عملکرد اعتباری خود و دریافت دوباره اعتبار خواهند بود. در کشورهای پیشرفته دنیا، مصرف‌کنندگان کارت اعتباری چنین حساسیتی را به خوبی درک کرده و این اعتبار را حفظ می‌کنند چراکه این سیستم‌های مالی عمدتاً به هم متصل هستند، اگر فردی از یکی از این سیستم‌ها استفاده کرده باشد، در تمامی نقاط دنیا می‌توان اعتبار فرد را سنجید و در شبکهٔ پولی دارای سابقه خواهد ماند.

جستارهای وابسته

• مرکز اعتبارسنجی
• امتیاز اعتباری
• توکن امنیتی
• مسترکارت
• ویزا کارت
• گرین کارت

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Credit card». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۰۹.:
• نگاهی به دستورالعمل اعتبار جدید اسنادی داخلی- ریالی