محرک حلزونی
محرک حلزونی (به انگلیسی: Worm drive) چیدمان چرخدندهای (به انگلیسی: gear arrangement) است که در آن دنده مارپیچی (به انگلیسی: worm) با چرخدندهٔ کرمی یا چرخ کرمی (به انگلیسی: worm gear) که به شکل چرخدنده سادهٔ دندانه داری است، درگیر است. چیدمان چرخدنده حلزونیه مانند سایر چیدمان‌های چرخدندهای دو عمل اصلی را انجام می‌دهد، منجمله کاهش دور بر دقیقه و افزایش گشتاور نیرو. نسبت دنده در چیدمان چرخدنده کرمی برابر با نسبت اندازهٔ چرخدندهٔ حلزونی (تعداد دندانه‌ها) به ۱ می‌باشد. در چیدمان چرخدنده حلزونی دنده مارپیچی می‌تواند از دو نوع راست دست یا چپ دست باشد.
انواع
[ویرایش]
سه نوع مختلف چرخدنده وجود دارند که می‌توانند در یک چیدمان چرخدنده کرمی استفاده شوند.
- چرخدندهٔ حلزونی بدون گردنه (به انگلیسی: non-throated worm gears)
- چرخدندهٔ حلزونی دارای یک گردنه (به انگلیسی: single-throated worm gears)
- چرخدندهٔ حلزونی دارای دو گردنه (به انگلیسی: double-throated worm gears)
استفاده‌ها
[ویرایش]برخی از استفاده‌های چیدمان چرخدنده حلزونی شامل استفاده در موتور برخی خودروهای قرن ۲۰، موتورهای الکتریکی کوچک، برخی از آلات موسیقی، سیستم‌های چهارچرخ فعال در خودروهایی چون آئودی کواترو و غیره می‌باشد.
روش ساخت
[ویرایش]اولین مرحلهٔ تولید چرخدنده‌های حلزونی شامل شکاف دار کردن و سپس بریدن آن با ماشین دندانه دار است. چرخ دنده‌های حلزونی تا حد قابل توجهی کوچک تر از چرخدنده‌های ساده دندانه دار (به انگلیسی: spur gears) هستند و هر قطب محرک چرخ دنده‌های کرمی به نسبت ۹۰ درجه از یکدیگر قرار دارند.