پس چه باید کرد ای اقوام شرق
نویسنده(ها) | اقبال لاهوری |
---|---|
زبان | فارسی |
تعداد جلد | ۱ |
موضوع(ها) | شعر |
تاریخ نشر | ۱۹۳۶ میلادی |
گونه رسانه | چاپی |
پس چه باید کرد ای اقوام شرق که به اختصار به پس چه باید کرد هم معروف است، نام کتابِ شعری فلسفی نوشته اقبال لاهوری، نویسنده و شاعر اهل شبهقاره هند است. این کتاب به زبان فارسی نوشته شده و در سال ۱۹۳۶ میلادی چاپ شدهاست.
متن کتاب
[ویرایش]مثنوی پس چه باید کرد ای اقوام شرق که اکنون منتشر میشود، یکی از زیباترین و پرمایهترین آثار اقبال لاهوری است که در سال ۱۹۳۶ میلادی انتشار است. در آن سالها انگلستان بر سر زمینهای پهناوری از جهان و منجمله بر هند و پاکستان و بنگله دیش کنونی استیلای مطلق و همهجانبه داشت و مردم این سرزمینها درگیر مبارزه برای آزاد سازی خویش بودند و استعمار بی رمق نیز در تلاشی نه چندان امید بخش برای حفظ امپراطوری و در آغازین نقطهٔ افکار و طرحهائی نو برای تغییر شکل و پوست اندازی و نهایت ادامه حیات بود.
مثنوی پس چه باید کرد ای اقوام شرق اقبال لاهوری، در واقع چیزی جز انعکاس همین رویاروئی استعمارگرو استعمار شده در همه ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، نمیباشد، که خود با یک سلسله اندرزها و هشدارها عجین و همراه گردیدهاست. مولانا اقبال لاهوری مثنوی را با الهام از پیرو و مرشد خود مولانا جلال الدین رومی میآغازد و اینرو، در ابتدا از حکمت کلیمی و حکمت فرعونی آغاز سخن میکند و آنگاه، در ادامه سخن از بلای فرنگیمآبی و آنهم با تمام عوارض و در همهٔ ابعادش در کشورهای شرقی و اسلامی یاد مینماید و سپس به روشن کردن معنی لا اله الا الله و جهان بینی توحیدی و تأثیر شگرف آن در زندگی موحدین و پرورش مردان حر می پرداز و پس از آن از معنی واقعی فقر، فقر خیبر گیر با نان شعیر پرده بر میگیرد و سر انجام با خاوریان بمصداق یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِذَا تَنَاجَیْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْاِثْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ مَعْصِیَتِ الرَّسُوْلِ وَ تَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَ التَّقْوٰیؕ[۱]به راز گوئی مینشیند و از چه باید کرد سخن میگوید.[۲]
نمونه شعر
[ویرایش]پس چه باید کرد ای اقوام شرق | باز روشن میشود ایام شرق | |
در ضمیرش انقلاب آمد پدید | شب گذشت و آفتاب آمد پدید | |
یورپ (اروپا) از شمشیر خود بسمل فتاد | زیر گردون رسم لادینی نهاد |
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ قرآن: سوره مجادله، آیه ۹.
- ↑ مثنوی پس چه باید کرد ای اقوام شرق: ص ۵–۶. دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «What Should Then Be Done O People of the East». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱ اکتبر ۲۰۱۹.