غلامرضاخان اینانلو
غلامرضاخان شاهسون اینانلو ملقب به شهابالملک و آصفالدوله نظامی و دولتمرد دوران قاجار بود. او یکی از حاکمان بدنام و ظالم دوران قاجار بود، و نام او با ماجرای فروختن دختران قوچان پیوند خورده است.[۱]
او پسر حسینخان شاهسون (شهابالملک) چاپارچی امیر توپخانه بود.[۲] در آغاز جوانی وارد خدمت نظام شد. در سال ۱۲۵۹ قمری به حکومت کرمان و بلوچستان رسید. سه سال بعد حاکم کرمانشاه شد.
در سال ۱۲۹۱ هجری قمری (۱۸۷۴ میلادی) لقب شهابالملک که از آن پدرش بود، به وی اعطا شد.[۲] پدرش حسینخان در ۲۳ محرم ۱۲۹۲ (۲۷ فوریۀ ۱۸۷۵) درگذشت، و او پس از مرگ پدر به حکومت کرمانشاه منصوب شد.[۲] همچنین در سال ۱۲۹۵ هجری قمری (۱۸۷۸ میلادی) حاکم کرمان شد.[۲] شهابالملک (آصفالدوله) از سال ۱۲۹۹ (۱۸۸۱ میلادی) به حکومت طبرستان رسید و از سال ۱۳۰۹ (۱۸۹۱ میلادی) حکومت عربستان (خوزستان) را بر عهده داشت.[۳] در سال ۱۳۱۳ به مقام پیشکاری سالارالسلطنه حاکم جدید خراسان رسید و در این زمان بود که آصفالدوله لقب گرفت.[۳] در جمادیالثانی ۱۳۱۵ (اکتبر ۱۸۹۷) برای بار دوم به حکومت کرمان و بلوچستان منصوب شد.[۳]
دولت در اواخر صفر ۱۳۱۷ (۱۸۹۹) آصفالدوله را به پایتخت فراخواند. او در تهران به سمت وزارت خالصهجات و حکمرانی پایتخت تعیین شد تا سال ۱۳۲۰ (۱۹۰۲) که به حکمرانی فارس منصوب شد و به شیراز رفت.[۴]
در سال ۱۳۰۰ قمری، سرتیپ اول توپخانه شد. در سال ۱۳۰۵ قمری حاکم مازندران شد و به عضویت دارالشوری دولتی درآمد. در سال ۱۳۰۸ قمری حاکم خوزستان شد. در بین سالهای ۱۳۱۵–۱۳۱۷ قمری بار دیگر به حکومت کرمان و کرمانشاه رسید. در سال ۱۳۱۷ قمری حاکم تهران شد و تصدی خالصهجات و اداره امور ایلات اطراف تهران نیز به او واگذار شد. در سال ۱۳۲۵ قمری حاکم خراسان و متولی آستان قدس رضوی شد. آخرین منصب او وزارت کشور در کابینه ناصرالملک بودهاست.[۵]
وزیر داخله
[ویرایش]در شانزدهم ذیقعده ۱۳۲۵ (اوائل دی ۱۲۸۶) به عنوان وزیر داخله در دولت نظامالسلطنه مافی از مجلس شورای ملی رأی اعتماد گرفت[۶] اما در سیزدهم محرم سال بعد (اواخر بهمن ۱۲۸۶) مجلس از او سلب اطمینان کرد[۷]
منابع
[ویرایش]- ↑ نجمآبادی، ۱۳۷۴: صص ۱۶-۱۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ نجمآبادی، ۱۳۷۴: ص ۱۳.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ نجمآبادی، ۱۳۷۴: ص ۱۴.
- ↑ نجمآبادی، ۱۳۷۴: ص ۱۵.
- ↑ القاب رجال قاجار
- ↑ «مذاکرات جلسه: 203 دارالشورای ملی 16 ذیقعده 1325».[پیوند مرده]
- ↑ «مذاکرات جلسه ۲۳۲ دارالشورای ملی سیزدهم محرم ۱۳۲۶».[پیوند مرده]
کتابشناسی
[ویرایش]- نجمآبادی، افسانه، ۱۳۷۴. حکایت دختران قوچان: از یاد رفتههای انقلاب مشروطیت، تهران: انتشارات روشنگران، چاپ اول.