پرش به محتوا

موسیقی مقامی آذربایجانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از موسیقی مقام)
موسیقی مقامی
نوازندگان موسیقی مقامی اهل آذربایجان در اوایل قرن بیستم
ریشه‌های سبکیسنت‌های موسیقی خاورمیانه
ریشه‌های فرهنگیحدود قرن ۹ و ۱۰ میلادی
سازهای معمولتار آذربایجانی، کمانچه، دف; قبل تر بالابان (موسیقی آذربایجانی) و نقاره
ژانرهای درهم‌آمیخته
مقام جز، سمفونیک راک مقام

موسیقی مقامی یا موسیقی مقام (ترکی آذربایجانی: Muğam; مقام) نوعی از موسیقی عامیانه و فولکلور در موسیقی آذربایجانی است.[۱][۲] موسیقی مقامی آذربایجانی به موازات موسیقی موسیقی دستگاهی ایرانی، موسیقی مقامی عربی و ترکی است.[۳][۴] امّا بیشتر از همه از حیث مایه‌ها، گوشه‌ها و شعبات با موسیقی مقامی عراقی و به عقیدهٔ ژان دورینگ نزدیک‌ترین سنت به موسیقی دستگاهی ایرانی است؛ مثلاً دستگاه شور در هر دو سنت مقامی مهم است و در هر دو به شکل مشابه گسترش می‌یابد.[۵][۶][۷][۸]

یونسکو در سال ۲۰۰۸[* ۱]موسیقی مقامی آذربایجانی را در میراث معنوی فرهنگی بشر ثبت کرد.[۹][۱۰]

همچنین فضاپیمای کاوشگر ویجر ۱ نیز قطعه‌ای از موسیقی مقام به زبان ترکی آذربایجانی را برای پخش در فضا انتخاب کرده‌است.[۱۱][۱۲][۱۳]

مقام‌ها

[ویرایش]
عالم قاسموف در حال اجرای موسیقی مقامی آذربایجانی در مسابقات یوروویژن

در سال‌های اخیر، موسیقی مقامی آذربایجانی، خود را در سنت‌های شفاهی-سازی نشان داده‌است. این سنت در قالب هفت مقام اصلی دسته‌بندی شده‌است. این هفت مقام عبارتند از :راست، سه‌گاه، شور (این سه بسیار رایج‌ترند)، شوشتر، بیات شیراز، چهارگاه، همایون و سه مقام جنبی سارنج، شهناز و نوع دیگری از چهارگاه.[۱۴][۱۵] هر مقام با گامی سازمان‌یافته و با معنا و احساسات زنده همراه است، که در قالب مایه اجرا می‌شوند.[۱۶][۱۷][۱۸]

جبار قاریاغدی‌اوغلو مقام حیرتی را با همراهی قربان پیریموف (تار) و غیلمان صلاحوف (کمانچه) اجرا می‌کند.

مقام‌های ضربی ۹ عدد هستند. حیرتی، ارسباری، سماعِ شمس، منصوریه، مانی، اوشاری، حیدری، شکستهٔ قره‌باغ، شکستهٔ قسمه.[۱۹][۲۰]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. ↑ در سال ۲۰۰۳ اعلام و در سال ۲۰۰۸ ثبت شد

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ «МУГАМ - БЕССМЕРТНАЯ ДУХОВНАЯ ЦЕННОСТЬ». www.anl.az. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
  2. ↑ Intangible Cultural Heritage - The Azerbaijani Mugham
  3. ↑ Music encyclopedias, e.g. The New Grove Dictionary of Music and Musicians's entry on Azerbaijan.
  4. ↑ "Mugam, a national heritage of Azerbaijan, is a pearl of the world music art: Mehriban Aliyeva". Archived from the original on 2009-12-17. Retrieved 2010-02-16.
  5. ↑ دورینگ، ژان (۱۳۸۵). ردیف میرزا عبدالله برای تار و سه‌تار به روایت نورعلی برومند. تهران: مؤسسهٔ فرهنگی - هنری ماهور. ص. ۵۰. شابک ۹۷۹-۰-۸۰۲۶۰۴-۲۱-۶.
  6. ↑ "ALİM QASIMOV'LU BİR DÜGÜN". www.canbaskent.net (به ترکی استانبولی). Archived from the original on 26 August 2014. Retrieved 22 August 2014.
  7. ↑ «Azerbaijan mugham music makes revival» (به انگلیسی). ۲۰۱۰-۰۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
  8. ↑ "Vagif Mustafazade: Fusing Jazz with Mugam". Archived from the original on 2010-04-13. Retrieved 2010-02-14.
  9. ↑ «Azerbaijani Mugham». یونسکو. دریافت‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۲.
  10. ↑ UNESCO Culture Sector - Intangible Heritage - 2003 Convention :
  11. ↑ Azerbaijani Music Selected for Voyager Spacecraft
  12. ↑ Azerbaijani mugham sent out to outer space 32 years ago
  13. ↑ "Voyager - Spacecraft - Golden Record - Sounds of Earth". NASA. Retrieved 2009-05-25.
  14. ↑ Мугам является уникальным памятником بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۰۴-۲۱ توسط Wayback Machine(روسی)
  15. ↑ «Азербайджанская музыка | Belcanto.ru». belcanto. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
  16. ↑ موسیقی مقامی. «موسیقی آذری». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
  17. ↑ «Traditional Azerbaijani Music with a Beat - Industrial Mugham - by Jean Patterson». azeri.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
  18. ↑ Intangible Heritage بایگانی‌شده در ۲۰۰۸-۰۶-۲۰ توسط Wayback Machine
  19. ↑ "Muğamlar". www.azerbaijans.com (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 15 June 2014.
  20. ↑ "AŞIQ SƏNƏTİ VƏ ZƏRBİ MUĞAMLAR". www.azyb.net (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 14 July 2014. Retrieved 15 June 2014.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=موسیقی_مقامی_آذربایجانی&oldid=39670431»