معاون اول رئیس‌جمهور ایران
| معاون اول رئیس‌جمهور ایران | |
|---|---|
| نهاد ریاست‌جمهوری | |
| عضوی از | هیئت دولت |
| اقامت‌گاه | خیابان پاستور |
| جایگاه | تهران، ایران |
| گمارنده | رئیس‌جمهور ایران |
| مدت دوره | بدون محدودیت دوره (تا زمان انتصاب فرد جدید توسط رئیس جمهور) |
| بنیادگذاری | ۶ مرداد ۱۳۶۸ (قانونی‌شدن سمت) |
| نخستین دارنده | حسن حبیبی |
| وبگاه | |
معاون اول رئیس‌جمهور ایران، دومین مقام عالی‌رتبه در هیئت دولت جمهوری اسلامی ایران پس از رئیس‌جمهور ایران است. او وظیفه اداره هیئت دولت در هنگام غیاب رئیس‌جمهور و مسئولیت هماهنگی سایر معاونان رئیس‌جمهور را بر عهده دارد. معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت وی اداره هیئت وزیران و مسئولیت هماهنگی سایر معاونت‌ها را به‌عهده خواهد داشت.[۱]
معاون اول رئیس‌جمهور ایران مانند دیگر معاونان وی از سوی رئیس‌جمهور انتخاب شده و نیاز به رأی اعتماد از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی ندارد.
در صورت «فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از ۲ ماه رئیس‌جمهور ایران یا در موردی که مدت ریاست‌جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل» مسئولیت‌ها و اختیارات رئیس‌جمهور برعهده معاون اول وی قرار می‌گیرد و او به همراه رئیس مجلس شورای اسلامی و و رئیس قوه قضائیه موظف است که در مدت کمتر از ۵۰ روز انتخابات ریاست‌جمهوری را در ایران برگزار کند و در این مدت از سوی رهبر ایران به‌عنوان سرپرست ریاست‌جمهوری انتخاب می‌شود.[۲]
این مقام در اصلاح قانون اساسی سال ۱۳۶۸ به قوه مجریه افزوده شد و حسن حبیبی نخستین شخصی بود که این سمت را در در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی و بعد از آن سید محمد خاتمی به مدّت ۱۲ سال در این جایگاه فعّالیت می‌کرد.[۳] همچنین در ابتدای دولت چهاردهم مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران طی حکمی در تاریخ ۷ مرداد ماه ۱۴۰۳ محمدرضا عارف را به سمت معاون اول خود منصوب کرد.[۴]
در زمان ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی، با تغییراتی که در پروتکل‌های تشریفاتی در ایران به وجود آمد، معاون اول رئیس‌جمهور ایران هم‌رتبه نخست‌وزیر قرار گرفت و در پی آن مراسم استقبال از نخست‌وزیر کشورهای مختلف که به ایران سفر می‌کنند، توسط معاون اول رئیس‌جمهور برگزار می‌شود.[۵]
ساختار اداری
[ویرایش]- معاونت‌ها
- معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور[۶]
- معاونت برنامه‌ریزی و امور زیربنایی[۷]
- اداره‌کل برنامه‌ریزی
- اداره‌کل امور زیربنایی
- معاونت سرمایه‌گذاری، فرهنگی و اجتماعی
- اداره‌کل سرمایه‌گذاری
- اداره‌کل فرهنگی و اجتماعی
- معاونت برنامه‌ریزی و امور زیربنایی[۷]
- معاون بین‌الملل و همکاری‌های منطقه‌ای[۸]
- معاونت هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی[۹]
- سایر حوزه‌ها
- دبیرخانه هیئت دولت[۱۰]
- دبیرخانه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی[۱۱]
- دبیرخانه ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه[۱۲]
- دبیرخانه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی[۱۳]
- دفتر معاون اول رئیس‌جمهور
- معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی
- اداره‌کل امور اطلاع‌رسانی و خدمات کارشناسی[۱۴]
- …
- معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی
فهرست معاونین اول رئیس‌جمهور
[ویرایش]| ر. | نام | نگاره | آغاز تصدی | پایان تصدی | حزب | هیئت دولت | رئیس‌جمهور | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | حسن حبیبی (۱۳۹۱–۱۳۱۵) |
|
۳۰ مرداد ۱۳۶۸[۱۵] | ۴ شهریور ۱۳۸۰ | — | پنجم | اکبر هاشمی رفسنجانی | |
| ششم | ||||||||
| کارگزاران | ||||||||
| هفتم | سید محمد خاتمی | |||||||
| ۲ | محمدرضا عارف (زاده ۱۳۳۰) |
.jpg)
|
۴ شهریور ۱۳۸۰[۱۶] | ۱۹ شهریور ۱۳۸۴ | مشارکت | هشتم | ||
| ۳ | پرویز داودی (۱۴۰۳–۱۳۳۱) |
|
۱۹ شهریور ۱۳۸۴[۱۷] | ۲۶ تیر ۱۳۸۸ | — | نهم | محمود احمدی‌نژاد | |
| ۴ | اسفندیار رحیم مشایی (زاده ۱۳۳۹) |
|
۲۶ تیر ۱۳۸۸[۱۸] | ۳ مرداد ۱۳۸۸[۱۹] | — | |||
| ۵ | محمدرضا رحیمی (زاده ۱۳۲۷) |
|
۲۲ شهریور ۱۳۸۸ | ۱۴ مرداد ۱۳۹۲ | ورزشکاران | دهم | ||
| ۶ | اسحاق جهانگیری (زاده ۱۳۳۶) |
|
۱۴ مرداد ۱۳۹۲[۲۰] | ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ | کارگزاران | یازدهم | حسن روحانی | |
| دوازدهم | ||||||||
| ۷ | محمد مخبر (زاده ۱۳۳۴) |
|
۱۷ مرداد ۱۴۰۰[۲۱] | ۷ مرداد ۱۴۰۳ | — | سیزدهم | سید ابراهیم رئیسی | |
| (۲) | محمدرضا عارف (زاده ۱۳۳۰) |
_(cropped).jpg)
|
۷ مرداد ۱۴۰۳[۲۲] | در حال تصدی | — | چهاردهم | مسعود پزشکیان | |
پانویس
[ویرایش]- ↑ اصل یکصد و بیست و چهارم قانون اساسی
- ↑ اصل یکصد و سی و یکم قانون اساسی
- ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/6195390
- ↑ «محمدرضا عارف معاون اول پزشکیان شد». اقتصاد آنلاین.
- ↑ «محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس‌جمهوری ایران شد». وبگاه بی‌بی‌سی. ۲۴ شهریور ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۵ شهریور ۱۳۸۸.
- ↑ «دکتر سید امیرحسین مدنی به سمت "معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور" منصوب شد». پایگاه اطلاع‌رسانی دولت. ۲۳ شهریور ۱۴۰۰.
- ↑ «چارت سازمانی». معاونت توسعه روستایی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰ مهر ۱۴۰۱.
- ↑ «معاون بین‌الملل و همکاری‌های منطقه ای معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۱۶ بهمن ۱۴۰۰.
- ↑ «معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۲۵ تیر ۱۴۰۱.
- ↑ «علی بهادری جهرمی دبیر هیئت دولت شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۲۲ اسفند ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲.
- ↑ «رئیس دبیرخانه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی منصوب شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۱۸ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ «دبیر ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران و سوریه منصوب شد». معاون اول رئیس‌جمهور. ۱۵ اسفند ۱۴۰۰.
- ↑ «دبیر ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی منصوب شد/ تقدیر از دکتر دژپسند دبیر سابق ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی». معاون اول رئیس‌جمهور. ۴ مهر ۱۳۹۶.
- ↑ «معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر معاون اول رئیس‌جمهوری تعیین شد». ایسنا. ۲۶ مهر ۱۴۰۰.
- ↑ «دو تن از معاونین رئیس‌جمهور منصوب شدند». ایرنا. ۳۰ مرداد ۱۳۶۸.
- ↑ «معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی منصوب شدند». همشهری. سال دهم (۲۴۸۶). ۵ شهریور ۱۳۸۰.
- ↑ «انتصاب معاون اول و معاون رئیس‌جمهور در امور اجرایی». ایسنا. ۱۹ شهریور ۱۳۸۴.
- ↑ ««اسفندیار رحیم مشایی» معاون اول رئیس‌جمهور شد». پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری. ۲۶ تیر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «موافقت رئیس‌جمهوری با کناره‌گیری مشایی». پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری. ۳ مرداد ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «انتصاب مهندس جهانگیری به عنوان معاون اول رئیس جمهور». پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری اسلامی ایران. ۱۴ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴.
- ↑ president.ir https://president.ir/fa/130484. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۸. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهوری شد». انتخاب. ۷ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۷ مرداد ۱۴۰۳.
| ترتیب جانشینی | ||
|---|---|---|
| پیشین: رئیس‌جمهور |
نخستین نفر در جانشینی | پسین: به انتخاب رهبر |
| مناصب سیاسی | ||
| پیشین: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان رئیس شورای هماهنگی تبلیغات دولت |
رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری تبلیغات دولت ۱۳۷۶–۱۳۶۸ |
پسین: سخنگوی دولت به عنوان رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت |
| پیشین: نخست‌وزیر |
رئیس شورای پژوهش‌های علمی کشور ۱۳۸۲–۱۳۶۸ |
انتقال به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
| رئیس شورای‌عالی عشایر ایران اکنون–۱۳۶۸ |
در حال تصدی | |
| عنوان جدید | رئیس شورای‌عالی امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور ۱۳۹۵–۱۳۸۲ |
ادغام در شورای‌عالی فضای مجازی |
| پیشین: وزیر امور اقتصادی و دارایی |
دبیر ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی ۱۳۹۰–۱۳۸۴ |
پسین: خودش به عنوان رئیس ستاد |
| پیشین: معاون رئیس‌جمهور در امور اجرایی |
رئیس ستاد همکاری‌های اقتصادی ایران و عراق ۱۳۹۰–۱۳۸۸ |
پسین: معاون رئیس‌جمهور در امور بین‌الملل |
| رئیس ستاد تدابیر ویژه اقتصادی اکنون–۱۳۸۸ |
در حال تصدی | |
| پیشین: خودش به عنوان دبیر ستاد |
رئیس ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی اکنون–۱۳۹۰ | |
| پیشین: معاون رئیس‌جمهور در امور بین‌الملل به عنوان رئیس ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران و عراق |
رئیس ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه اکنون–۱۳۹۲ | |
| عنوان جدید | رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اکنون–۱۳۹۴ | |
| رئیس شورای توسعه سواحل مکران اکنون–۱۳۹۸ | ||