مسجد خضرشاه

برای دیگر کاربردها، چهارمنار را ببینید.

مسجد خضر شاه
نام	مسجد خضر شاه
کشور	ایران
استان	استان یزد
شهرستان	یزد
اطلاعات اثر
نام‌های دیگر	مسجد چهارمنار
کاربری	مذهبی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۵۳۰
تاریخ ثبت ملی	۱۵ آذر ۱۳۷۸

مسجد خضر شاه یا مسجد چهارمنار مربوط به سدهٔ ۹ تا ۱۰ قمری (امپراتوری تیموری) است و در یزد، محله چهار منار واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

تاریخچهٔ احداث مسجد

بنای مسجد چهار منار متعلق به دورهٔ تیموری می‌باشد و به احتمال زیاد بنای اصلی مسجد بر ویرانه‌های آتشکده‌ای بر پا شده‌است میرخضرشاه در محلّه چهارمنار بنای مسجد و خانقاهی را نهاد که بنا بر نوشته وقفنامهٔ آن به نام مسجد جامع و خانقاه ابواسحاقّیه خوانده شده‌است بنا بر سواد وقفنامه که نخستین تحریر آن به سال ۹۰۲ ه‍.ق است، این مکان شامل: جماعت خانه، بقعه، مسجد و خانقاه برای مرشدان و مسلمانان بوده‌است و موقوفات زیادی در شهرهای اردکان، تفت و یزد داشته که می‌باید صرف هزینه تحصیل طلّاب علوم دینی، پذیرایی مسافران، خادم، خطیب، مؤذّن، روشنایی مسجد و پختن آش گندم برای فقرا شود.

بخش‌های مختلف مسجد

محراب و کاشی‌کاری‌های معرق مسجد میرخضر شاه چهارمنار

مسجد چهار مناز مرکّب از ایوان، صحن تابستانی و گرمخانه است بنا بر آنچه مر حوم ایرج افشار در زمان نگارش کتاب یادگارهای یزد (سال ۱۳۵۳ ش) به چشم وی خورده، به قرار زیر است:

• سراسر محراب از کاشی‌های معرّق (۸۳×۱۱۵سانتی‌متر» عصر تیموری پوشیده شده‌است.
• بدنه سمت شرقی منبر از کاشی معرّق و بلندی آن ۱۴۷ با عرض ۱۹۲ سانتی‌متر است.
• در محراب گرمخانه، یک قطعه سنگ مرمر به اندازه ۶۰×۵۵ امّا بی هیچ نوع ظرافتی، مورّخ ۱۲۹۴ نصب است و به اطرافش دوازده امّام نقر گردیده.
• در مسجد یک قطعه قالی بافت سال ۱۳۵۰ قمری به اندازه ۴۰ / ۷×۲۵ / ۴ متر به طرح سجّاده‌ای (خانه خانه) و با نقوش درخت و بوته وجود دارد.

جستارهای وابسته

• فهرست آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری