جمعیت‌شناسی اسرائیل
جمعیت‌شناسی  اسرائیل | |
|---|---|
 Population of اسرائیل since 1949 | |
| جمعیت | ۹٬۰۹۷٬۰۰۰ (فهرست کشورها بر پایه جمعیت) |
| تراکم | 401/km۲ (فهرست کشورها بر پایه تراکم جمعیت) |
| نرخ رشد | ۲٫۰٪ |
| نرخ تولد | 21.5 births/1,000 population (فهرست کشورها بر پایه میزان تولد) |
| نرخ مرگ | 5.2 deaths/1,000 population (174th) |
| امید به زندگی | 82.7 years (فهرست کشورها بر پایه امید به زندگی) |
| • مذکر | 80.7 years |
| • مؤنث | 84.6 years |
| نرخ زاد و ولد | 3.13 children born/woman (76th) |
| نرخ مرگ نوزاد | 4.03 deaths/1,000 live births (25th) |
| ساختار سنی | |
| ۰–۱۴ سال | ۲۷٫۳٪ |
| ۱۵–۶۴ سال | ۶۲٫۲٪ |
| بیش از ۶۵ سال | ۱۰٫۵٪ |
| نسبت جنسیت | |
| کل | 1.01 male(s)/female |
| در تولد | 1.05 male(s)/female |
| زیر ۱۵ | 1.05 male(s)/female |
| ۱۵–۶۴ سال | 1.03 male(s)/female |
| بیش از ۶۵ سال | 0.78 male(s)/female |
| ملیت | |
| ملیت | اسرائیلی‌ها |
| قومیت غالب | یهودیان اسرائیلی، شهروندان عرب اسرائیل |
| اقلیت قومی | دروز اسرائیلی، Arameans, Armenians, Circassians، سامری‌ها |
| زبان | |
| رسمی | زبان عبری |
| سخنگو | زبان عربی، Russian، زبان ییدیش، زبان فرانسوی، زبان انگلیسی |
بر پایه آمار سال ۲۰۰۹میلادی، اسرائیل در حدود هفت میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشته است که در حدود پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از ساختار جمعیتی آن را یهودیان تشکیل داده‌اند.[۱] مابقی ساختار جمعیتی از مسلمان‌ها، مسیحیان، دروزها و سامریون تشکیل شده است.
بزرگ‌ترین بخش از اقلیت‌های قومی را شهروندان موسوم به عرب اسرائیلی تشکیل می‌دهند. اعراب اسرائیل ۱۹٫۷ درصد از جمعیت اسرائیل را تشکیل می‌دهند.[۲] همچنین بر اساس آمار موجود، بیش از ۱۳۵هزار شهروند ایرانی‌تبار در کشور اسرائیل زندگی می‌کنند.[۳]
تاریخ اسرائیل
[ویرایش]با شکل‌گیری جنبش سیاسی صهیونیسم در سال ۱۸۹۷ و بیانیه بالفور در سال ۱۹۱۷ میلادی، جامعه ملل، در پایان جنگ جهانی اول و پس از سقوط امپراتوری عثمانی، قیمومیت بر فلسطین را به بریتانیا اعطا کرد،[۴] با هدف اینکه قیمومیت بریتانیا «پیش‌زمینه‌های مطلوب سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای تأسیس خانه ملی یهودیان را عهده‌دار شود و همچنین برای حفاظت از حقوق مدنی و حقوق مذهبی از همه ساکنان سرزمین فلسطین، صرف‌نظر از نژاد و مذهب» بکوشد.[۵]
شکل‌گیری صهیونیسم تا تشکیل دولت اسرائیل
[ویرایش]
ایجاد جنبش صهیونیسم موجب موج دوم مهاجرت به خاورمیانه شد (۱۹۰۴–۱۹۱۴) و بیش از ۴۰۰۰۰ یهودی به آن سرزمین مهاجرت کردند. در سال ۱۹۱۷ وزیر خارجه بریتانیا آرتور جی بالفور اعلامیه مشهوری را منتشر کرد که از در نظر گرفتن فلسطین به عنوان سرزمینی برای یهودی‌ها پشتیبانی شده بود. در ۱۹۲۰ فلسطین به‌عنوان عضوی از جامعه ملل تحت قیمومیت بریتانیا پذیرفته شد. مهاجرت یهودیان در موج سوم (۱۹۱۹–۱۹۲۳) و چهارم (۱۹۲۴–۱۹۲۹) پس از جنگ اول جهانی ادامه یافت. در شورش اعراب در ۱۹۲۹ در فلسطین، ۱۳۳ یهودی و از جمله ۶۷ نفر در هبرون کشته شدند. در پایان جنگ دوم جهانی، جمعیت یهودیان در فلسطین بیش از ۶۰۰۰۰۰ نفر بود.
در سال ۱۹۳۹، بریتانیا «نامه سفید (گزارش دولت) سال ۱۹۳۹» خود را منتشر نمود و در آن مهاجرت یهودیان و خرید زمین توسط آن‌ها را محدود نمود که شاید علت آن شورش‌های اعراب در فاصله سال‌های ۱۹۳۶–۱۹۳۹ بوده است. از دیدگاه انجمنهای یهودی و صهیونیست‌ها، این «نامه سفید» خیانت به اعلامیه ۱۹۱۷ بالفور بود. ضمن آنکه اعراب نیز از این تصمیم راضی نبودند و خواهان توقف کامل مهاجرت یهودیان به این سرزمین بودند. اما این «نامه سفید» خط دهنده سیاست بریتانیا تا انتهای دوران قیمومیت بر آن سرزمین بود.
برحسب طرح تقسیم ارائه‌شده توسط سازمان ملل قرار بر این بود که این منطقه بین اعراب و یهودیان به‌طور مساوی تقسیم گردد و بیت‌المقدس(اورشلیم) نیز محدودهٔ تحت نظارت سازمان ملل قرار گیرد، تا از ایجاد برخورد جلوگیری شود. اما یهودی‌ها به طرح قانع نبودند و مناطق دیگری را نیز به اشغال درآورده و ضمیمه خاک خود کردند. اعراب نیز با تشکیل حاکمیتی یهودی به هر نحو مخالف بودند و مخالفت خود را اعلام کردند.
بعد از تشکیل دولت اسرائیل
[ویرایش]در سال ۱۹۴۸ با اشغال قسمت اعظمی از فلسطین، دولت اسرائیل در آسیای غربی در مشرق مدیترانه تشکیل شد. مساحت آن ۲۱٬۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۳٬۶۹۰٬۰۰۰ تن است. پایتخت آن شهر تل آویو و شهرهای عمده آن اورشلیم و حیفا (بندر مهم) است.[۷] طبق قانون کنِسِت بنا بوده است، پایتخت این کشور به اورشلیم منتقل شود و سفارتخانه‌های خارجی نیز به آنجا برود،[۸] اما تاکنون فقط ایالات متحده آمریکا این تصمیم را به رسمیت شناخته است و مرکز نمایندگی اصلی خود را به اورشلیم منتقل کرده است و عملاً هنوز تل آویو پایتخت است.
زبان در اسرائیل
[ویرایش]
عبری تنها زبان رسمی و اصلی کشور اسرائیل است. زبان‌های رایج دیگر در اسرائیل عبارت‌اند از: عربی، انگلیسی، روسی، ییدیش (زبان رایج میان یهودیان روسیه، لهستان و آلمان که مخلوطی از آلمانی و عبری است).
وزارت آموزش و پرورش اسرائیل یادگیری زبان عربی را در تمامی مدارس دولتی الزامی‌کرده است. هدف از این کار نزدیک کردن دو فرهنگ یهود و عرب به یکدیگر ذکر شده است. دو زبان عبری و عربی در پارلمان اسرائیل به عنوان زبان‌های رسمی شناخته می‌شوند و نمایندگان در صورت تمایل می‌توانند به زبان عربی در کنست سخن بگویند.[۹] به دلیل ساختار جمعیتی اسرائیل که عمدتاً از یهودیان و اعراب تشکیل شده است، اسامی تمامی خیابان‌های این کشور به دو زبان عبری و عربی نوشته شده است و تمامی فیلم‌های پخش شده باید دارای زیرنویس عبری و عربی باشند.
آموزش عالی در اسرائیل
[ویرایش]
آموزش در اسرائیل یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرهنگ و نوع زندگی در اسرائیل است. مدارس و دانشگاه‌های اسرائیل، از سیستم سکولاریزم (ممانعت از دخالت دین در امور عمومی جامعه) پیروی می‌کنند.
۹۷٫۱٪ اسرائیلی‌ها باسواد هستند.[۱۰] این رقم یکی از بالاترین ارقام در میان تمامی کشورهای جهان و بالاترین در منطقه خاورمیانه است.[۱۱]
دانشگاه‌های اصلی اسرائیل
[ویرایش]- دانشگاه بن گوریون
- دانشگاه حیفا
- دانشگاه مذهبی برایلان
- دانشگاه عبری اورشلیم
- دانشگاه تل‌آویو
- دانشگاه صنعتی اسرائیل
- مؤسسه عالی علوم وایزمن
علوم و فناوری در اسرائیل
[ویرایش]
اسرائیل دارای درصد تعداد افراد شرکت‌کنندهٔ بالایی در تحقیقات علمی در جهان است. از هر ۱۰۰۰ اسرائیلی شاغل ۱۳۵ نفر مهندس هستند که دوبرابر درصد مهندسان در ایالات متحده آمریکا است.[۱۳] صنایع فناوری پیشرفته اسراییل بیش از ۴۲ درصد صادرات این کشور را تشکیل می‌دهند.
بسیاری از فناوریهای پیشرفته جهان در اسراییل منشأ و سرآغاز داشته‌اند از جمله ریزپردازنده Core 2 Duo متعلق به شرکت اینتل،[۱۴] فناوری فایل‌های Zip,[۱۵] و صنایع کشاورزی و فضایی. اسراییل موفقیت خود در فناوری پیشرفته را مدیون نیروی کار با دانش بالای فنی و بودجه تحقیق و توسعه کلانیست که هر ساله این کشور را در صدر کشورهای برتر جهان قرار داده است.[۱۶][۱۷]
علوم هوافضای در اسرائیل
[ویرایش]اسرائیل اولین کشور در منطقه خاورمیانه و هشتمین کشور در جهان است که توانایی طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره را دارا شد.[۱۸]
مهندسان سازمان هوافضای اسرائیل با همکاری گروهی از دانشجویان رشته هوافضا در دانشگاه صنعتی اسرائیل موفق شدند که برای اولین بار در تاریخ خاورمیانه، ماهواره و موشک ساخت کشور اسرائیل را به نام ماهواره اوفک-۱ در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۱۹۸۸ میلادی و با موفقیت به فضا پرتاب کنند.
برندگان جوایزه نوبل علوم و فناوری اسرائیل
[ویرایش]-
عادا یونات: نوبل شیمی ۲۰۰۹ -
روبرت اومان: نوبل اقتصاد ۲۰۰۵ -
هارون تسیخانوور: نوبل شیمی ۲۰۰۴ -
دن شختمن: نوبل شیمی ۲۰۱۱ -
دانیل کاهنمن: نوبل اقتصاد ۲۰۰۲ -
مایکل لویت: نوبل شیمی ۲۰۱۳ -
آریه وارشل: نوبل شیمی ۲۰۱۳ -
افرام هرشکو: نوبل شیمی ۲۰۰۴
_(cropped).jpg)
.jpg)
_-_Nobel_Laureate_Avram_Hershko.jpg)
فرهنگ دینی متعصب در جامعه لائیک
[ویرایش]تبعیض جنسیتی نیز در گروه‌های متعصب یهودی وجود دارد مانند ممنوعیت استفاده از «شال دعا» برای زنان یا با صدای بلند دعا خواندن.[۱۹] ماه مه ۲۰۱۳ در کنار دیوار ندبه با پرتاب بطری آب و سنگ توسط مردان و دختران متعصب یهودی به سمت «زنان دیوار» (زنان یهودی که تابوی شال دعای مردانه را شکسته بودند) شدت درگیری به حدی رسید که به مداخله مأموران پلیس و بازداشت افراد متعصب منجر شد. بی‌بی‌سی فارسی با اشاره به تعصبات دینی در جامعه لائیک اسرائیل از این موضوع خبر داد و افزود که چندی پیش از این رویداد دادگاهی رأی داده بود که نباید کسی را از عبادت با پوشش دلخواهش منع کرد اما این رأی با انتقادات شدید یهودیان متعصب روبرو شد. گروه‌های متعصب خواستار اجرای قوانین شریعت به‌طور کامل و اجرای مراسم ازدواج و طلاق به‌طور مذهبی تحت نظر و تابعیت خود هستند. دادستان کل اسرائیل به دولت توصیه کرده بود که برای پیشگیری از جدایی زنان از مردان در اتوبوس، گورستان و بیمارستان قوانینی تصویب شوند و قرار بود که دولت ائتلافی معافیت طلاب دینی یهودی از خدمت نظام وظیفه را پایان دهد و دروس تحت تسلط مذهبیون در مدارس را مورد بازنگری قرار دهد.[۱۹]
زنان در محیط‌های مذهبی اسرائیل اجازه ندارند دامن کوتاه بپوشند.[۲۰] اوائل دسامبر ۲۰۱۶ پارلمان مقرراتی را وضع کرد که در آن لباس‌های «آستین حلقه‌ای، تاپ، دامن کوتاه و سه‌ربع، دمپایی، صندل و لباس‌هایی با شعار سیاسی» را مصداق «پوشش نامناسب» خواند و تعیین کرد که افراد بالای ۱۴ سال چه کارمند چه بازدیدکننده با چنین پوششی اجازه ورود به این ساختمان را ندارند. ۵ دسامبر مأموران نگهبانی پارلمان، با عنوان پوشش نامناسب، مانع ورود برخی زنان شدند. ۱۴ دسامبر حدود ۳۰ زن بیشتر از دستیاران و مشاوران اعضای کنست (پارلمان اسرائیل) مقابل این ساختمان تجمع اعتراضی تشکیل دادند؛ موضوع مورد بحث اندازه گرفتن دامن توسط نگهبانان بود و اینکه در این مقررات تعیین نشده که چه اندازه‌ای از دامن، کوتاه قلمداد می‌شود. ۱۵ دسامبر ۲۰۱۶ بی‌بی‌سی فارسی با اشاره به مجموع این رویدادها، به نقل از رویترز از حمایت رئیس کنست، یوری الدشتاین از موضوع پوشش مناسب در پارلمان اسرائیل خبر داد؛ وی در این باره گفت که کنست تبدیل به «ایران یا طالبان» نشده است.[۲۰]
آزادی‌های اجتماعی و رسانه‌ای
[ویرایش]قوانین کشور اسرائیل مبتنی بر اصول دموکراسی و سکولاریسم نوشته شده است.[۲۱] این کشور از لحاظ آزادی‌های اجتماعی و روند دمکراسی پیشروترین کشور در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود، با این حال دولت اسرائیل مجوز چنین آزادی را در سرزمین‌های فلسطینی تحت اشغال نمی‌دهد. به گفته سازمان گزارشگران بدون مرز سربازان اسرائیلی علیه خبرنگاران عربی که برای رسانه‌های محلی یا دیگر کشورهای عربی کار می‌کنند تبعیض قائل شده و با آنان بدرفتاری می‌کنند. در خود اسرائیل نیز بحث آزادی بیان خصوصاً زمانی مفهوم پیدا می‌کند که قرار است در مورد مسئله فلسطین سخن گفته شود. در اسرائیل قانون خاصی برای مطبوعات وجود ندارد و در صورتی هم که رسانه‌ها با اعتراض و اقامه دعوا روبرو شوند در دادگاه‌های عادی به جرایم آن‌ها رسیدگی می‌شود.[۲۲] تمامی جراید اسرائیلی مستقل هستند. سازمان گزارشگران بدون مرز، که یک سازمان بین‌المللی دفاع از مطبوعات است، در گزارشی که در سال ۲۰۰۵ منتشر کرد، رسانه‌های اسرائیلی را «مقتدر و مستقل» خواند اما افزود ارتش اسرائیل به کرات مانع فعالیت روزنامه‌نگاران فلسطینی و خارجی شده است. قابل ذکر است متن تمام روزنامه‌های فلسطینی قبل از چاپ باید توسط مقامات اسرائیلی مورد بازبینی قرار گیرد.[۲۲]
چندهمسری در اسرائیل غیرقانونی است.[۲۳][۲۴] جامعه همجنس‌گرایان دارای آزادی‌های وسیع اجتماعی در این کشور هستند، هرچند برخی گروه‌های مذهبی محافظه‌کار در اسرائیل با این آزادی‌ها مخالفند.[۲۵] همچنین مجازات اعدام در کشور اسرائیل وجود ندارد و این مجازات از قوانین کیفری لغو شده است.[۲۶]
نژادپرستی در اسرائیل
[ویرایش]نژادپرستی در اسرائیل به دو صورت دیده می‌شود: نژادپرستی از سوی یهودیان ضد اعراب[۲۷] و تبعیض نژادی بین گروه‌های مختلف یهودی (از جمله علیه یهودیان اتیوپیایی، یهودیان هندی، یهودیان میزراحی و یهودیان رنگین‌پوست).[۲۸]تبعیض ضد اعراب مسلمان در ابعاد مختلفی از جمله سیاست‌ها، آموزش، دیدگاه‌های فردی و رسانه دیده می‌شود.[۲۹]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "Israel Closes Decade With Population of 7.5 Million" (به انگلیسی). Haaretz. 2009-12-30. Retrieved 2019-08-01.
- ↑ "Israeli Central Bureau of Statistics, ۲۰۰۷" (PDF) (به انگلیسی). Retrieved 2 April 2009.
- ↑ چرا سفر به سرزمین مگو؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «یوم النکبه»؛ روایت روزهای آغازین تأسیس یک کشور, بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ The Palestine Mandate, The Yale University
- ↑ شرح حال بنیامین نتانیاهو؛ نخست‌وزیر جدید اسرائیل، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Haifa (به انگلیسی) Retrieved on 2009-03-22.
- ↑ A. Tessler, Mark (۱۹۹۴)، «reutilization of the conflict»، A History of the Israeli-Palestinian Conflict، Indiana University Press، ص. ۳۲۰، شابک ۰-۲۵۳-۲۰۸۷۳-۴
- ↑ یادگیری زبان عربی برای دانش‌آموزان اسرائیلی اجباری شد، رادیو فردا
- ↑ The World Factbook بایگانی‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (آمار و ارقام آژانس اطلاعات مرکزی - سیا)
- ↑ Literacy rate (وبگاه رسمی وزارت خارجه اسرائیل)
- ↑ http://www.accessdata.fda.gov/cdrh_docs/pdf12/K121019.pdf
- ↑ "Science and Technology in Israel" (به انگلیسی). Jewish Virtual Library.
- ↑ «Bloomberg - Are you a robot?». www.bloomberg.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۱.
- ↑ Incubators of the World: USA, Israel, France, Switzerland, China and Japan. Collection Village mondial. Daniel Rouach, teeve Louzoun, François Deneux. Publisher: Pearson Education France, 2010. ISBN 2744064599 p.36
- ↑ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ Yekutiel, Ron (2014-10-02). "Israel Has Emerged as an R&D Alternative to Silicon Valley". Entrepreneur (به انگلیسی). Retrieved 2019-08-01.
- ↑ Step closer to bomb (Yedioth Ahronoth)
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ «پلیس اسرائیل با معترضان به عبادت زنان شال‌پوش درگیر شد». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۶.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «واکنش رئیس پارلمان اسرائیل به ممنوعیت پوشیدن دامن کوتاه در پارلمان». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۶.
- ↑ زن در ایران، زن در اسرائیل، رادیو فردا
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Separ - Access Denied
- ↑ «Israel 2008: State of Polygamy». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «Victims of polygamy». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئیه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ حمله مرگبار به یک مرکز همجنس‌گرایان در اسرائیل, بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ پیامدهای انتشار خبر به سرقت رفتن دو هزار سند محرمانه ارتش اسرائیل، رادیو فردا
- ↑ IRIN; Andreas Hackl (7 September 2012). "ISRAEL-OPT: Upping sticks and heading for Ramallah". IRIN humanitarian news and analysis. UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. Retrieved 14 October 2012.
- ↑ http://www.haaretz.com/news/national/thousands-in-jerusalem-protest-racism-against-ethiopian-israelis-1.407998 Thousands in Jerusalem protest racism against Ethiopian Israelis
- ↑ "World Report 2012: Israel/Occupied Palestinian Territories". Human Rights Watch. Human Rights Watch. 2012. Retrieved 14 October 2012.