نیلوفر آبی
نیلوفر آبی (به پارسی میانه: نیلوپر) یا نیلوفر آبی مصری (به انگلیسی: Egyptian lotus) (نام علمی: Nymphaea)، نام یک سرده از تیرهٔ نیلوفرآبیان است. نام دیگر این گل سوسن آبی (به انگلیسی: Water Lily) است اما برخلاف نامش به تیره سوسن تعلق ندارد.
نام
[ویرایش]نام این گل در زبان پارسی پهلوی نیلوپر به معنای گلی با پرهای نیلی رنگ بوده‌است. با آمدن اعراب به ایران و تأثیر زبان عربی به پارسی، این نام معرب شده و به شکل کنونی نیلوفر درآمده است.
تقدس مذهبی
[ویرایش]نیلوفرآبی در آئین هندو، نشان «زندگی و زایندگی» و طبق باورِ آئین بودایی، نشان «پاکی و تقدس» است.[۱]
در اسطوره‌ها
[ویرایش]گروهی بر این باورند که دست‌ها و پاهای خدا مانند نیلوفر آبی است و چشمان او همانند گلبرگ‌های آن است و نگاه و نوازش خداوند به نرمی غنچه‌های نیلوفر آبی است.[۱]
ایران باستان
[ویرایش]در ایران نیلوفر، نماد آناهیتا، الهه آب بوده‌است. در برخی روایت‌های اسطوره‌ای، میترا در میان گل نیلوفر زاده می‌شود.
یونان باستان
[ویرایش]در اساطیر یونان، آفرودیت و در اسطوره‌های هند، ایزدبانو لاکشمی با این گل پیوند دارند.
مصر باستان
[ویرایش]در مصر باستان، از نیلوفر آبی مقدس برای آذین کردن بسیاری از نقش‌ونگارهای باقی‌مانده بر پاپیروس‌ها و زیورآلات استفاده می‌شده و حتی بر تاج‌گل‌های مقبرهٔ توت‌عنخ‌آمون هم دیده می‌شود. این گل در آن دوران همچنین نماد باروری بوده‌است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مادهٔ شیمیایی آپومرفین که برای درمان ناتوانی جنسی مردان به کار می‌رود در این گل وجود دارد و مصریان باستان از ویژگی این گیاه آگاه بوده‌اند.[۲]
هندوها
[ویرایش]برای هندوها نیلوفر آبی، نماد زندگی و زایندگی است. افسانه‌های هندو می‌کنند که نیلوفر آبی در حالی که برهما در میان آن نشسته بوده از ناف خدای ویشنو پدید آمده‌است. بر پایه آموزه‌های هندوئیسم در درون هر انسانی روح مقدس نیلوفر آبی جاری است.[۱]
بوداییان
[ویرایش]بر پایه باورِ بودایی‌ها نیلوفر آبی نشان پاکی و تقدس است.[۱]
در نقش‌ها و نمادهای کهن
[ویرایش]
نیلوفر آبی مصری گل ملی کشور مصر است.[۳] همچنین این گل یکی از نمادهای ملی ایران نیز به‌شمار می‌آید و در سنگ نگاره‌های پارسه (تخت جمشید) نیز دیده می‌شود. یک گونه از این گل که نیلوفر آبی مقدس نامیده می‌شود نماد شهر کرمانشاه و رنگ آن گل نیز رنگ نمادین این شهر است.[۴] این گل در سرآب نیلوفر در نزدیکی شهر کرمانشاه می‌روید و به عنوان نمادی از آیین مهر در نقوش طاق بستان نیز مورد استفاده قرار گرفته‌است.[۵][۶] نیلوفر آبی از گونه‌های گیاهی مهم تالاب انزلی است.
نگارخانه
[ویرایش]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «هفت گیاه مقدس در جهان». بی‌بی‌سی فارسی. ۵ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ «پنج گل که تاریخ‌ساز شدند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۶ آذر ۱۴۰۰.
- ↑ "What is the National flower of egypt" (به انگلیسی). the flower expert. Archived from the original on 6 April 2019. Retrieved 27 June 2012.
- ↑ خبرگزاری کُردپرس: کرمانشاه با «نیلوفر ایرانی» به جهانیان معرفی می‌شود، نوشته‌شده در ۳۱ شهریور ۱۳۹۶؛ بایگانی‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ تیر ۱۳۹۷.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی میراث آریا: کرمانشاه با نماد نیلوفر ایرانی «شهر گردشگری» می‌شود، نوشته‌شده در ۳۱ شهریور ۱۳۹۶؛ بایگانی‌شده در ۳ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ تیر ۱۳۹۷.
- ↑ خبرگزاری کُردپرس: عملکرد شهرداری کرمانشاه در حوزه جذب سرمایه‌گذاری تشریح شد، نوشته‌شده در ۹ تیر ۱۳۹۷؛ بایگانی‌شده در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ تیر ۱۳۹۷.
منابع
[ویرایش]- Perry D. Slocum: Waterlilies and Lotuses. Timber Press 2005, ISBN 0-88192-684-1 ("Nymphaea+colorata"&lr=&sig=jbavgQBqVNQuB3sXqTneC9Htz64#PPA79,M1 restricted online version at Google Books)
پیوند به بیرون
[ویرایش]
