عنایت‌الله کمبوه

شیخ عنایت‌الله کمبوه (۱۶۰۸–۱۶۷۱) دانشمند، نویسنده و مورخ هندوستانی بود. او فرزند میر عبداله، مشکین کلام، بود که عنوان او نشان می‌دهد نویسنده خوبی نیز بوده‌است.^[۱]^[۲] شیخ عنایت الله کمبوه برادر بزرگتر و معلم محمد صالح کمبوه، مورخ معروف دربار شاه جهان و معلم امپراتور مغول اورنگ زیب بود.^[۳]^[۴] وی در سال ۱۶۷۱ میلادی در دهلی درگذشت^[۵] و مقبره وی در گنبد کمبوهان والا در مسیر جاده امپراتوری، در نزدیکی مقر راه‌آهن لاهور واقع شده‌است.

عنایت الله کمبوه زندگی اولیه خود را در خدمت نظامی مغول گذراند و «میر منشی» (بازرس کل) شاه جهان بود و منسب ۸۰۰ اسب در اختیار داشت. اما وی پس از یک دوره خدمت، از کار بازنشسته شد و در کنار حرم قطب الدین بخشیار کاکی در دهلی به زندگی ادامه داد.^[۲] مانند برادرش محمد صالح، عنایت الله نیز خواننده برجسته هندی شناخته می‌شد.^[۶]

عنایت الله کمبوه چندین اثر تاریخی نوشت. وی برای مجموعه داستانهای خود به نام بهار دانش مشهور است، که در سال ۱۶۵۱ میلادی تکمیل شد و یکی از مشهورترین کتابهای فارسی بود. محمد صالح کمبوه مورخ، برادر کوچک عنایت الله کمبوه، بهار دانش را به عنوان الگویی از کار پیچیده تحسین کرد.^[۷] این کتاب قسمتی از برنامه‌های درسی مدارس فارسی شد و در نسخه ای از خلاصه‌المکاتیب، که در سال ۱۶۸۸ نگاشته شده، ذکر شده‌است. معمولاً در هندوستان مغول زنان و مردان تحصیل کرده، چه مسلمان و چه هندو، با توجه به محبوبیت کتاب در مدارس فارسی، با آن آشنا بودند. در دوران حاکمیت انگلیس نیز، طبق گزارش‌های آموزشی، تقریباً در همه مدارس تدریس می‌شد و سبک و اصطلاحات آن به عنوان بهترین مدل‌های ترکیب بندی در نظر گرفته می‌شد (Reid 1852: 54).^[۸]

یکی دیگر از مطالب مهم در مورد کمبوه، تکمیله‌ی اکبرنامه است که در ادامه اکبرنامه ابوالفضل نوشته شده و چهار سال آخر سلطنت اکبر را روایت می‌کند. وی همچنین دو کتاب دیگر نوشت که به نام‌های دلکشا و اشرف الصراعف معروف هستند.

منابع

↑ The History of India, as Told by Its Own Historians, 1877, p 123, Henry Miers Elliot, John Dowson
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ Shah Jahan, 1975, p 131, Henry Miers Elliot - Mogul Empire.
↑ Modern Asian Studies, 1988, p 308, Cambridge University Press Online Journals, JSTOR (Organization) - Asia.
↑ Muhammad Saleh Kamboh was Shahi Dewan (Minister) with Governor of Lahore.
↑ The Shah Jahan Nama of 'Inayat Khan: An Abridged History of the Mughal Emperor Shah Jahan, Compiled by His Royal Librarian: the Nineteenth-century Manuscript Translation of A.R. Fuller (British Library, Add. 30,777), 1990, p xxviii, Inayat Khan, Wayne Edison Begley, Z. A. Desai, Ziyaud-Din A. Desai.
↑ Persian literature in India during the time of Jahangir and Shah Jahan, 1970, p 171, M. Lutfur Rahman, Persian literature India History and criticism.
↑ See: Muhammad Saleh Kamboh, Vol. 2, 1660: 862.
↑ See: Language, Ideology and Power: Language-Learning among the Muslims of Pakistan and North India, p 127, Tariq Rahman (2 May 2002) - Oxford University Press, USA.

[1] The History of India, as Told by Its Own Historians, 1877, p 123, Henry Miers Elliot, John Dowson

[Jahan_131-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ Shah Jahan, 1975, p 131, Henry Miers Elliot - Mogul Empire.

[3] Modern Asian Studies, 1988, p 308, Cambridge University Press Online Journals, JSTOR (Organization) - Asia.

[4] Muhammad Saleh Kamboh was Shahi Dewan (Minister) with Governor of Lahore.

[5] The Shah Jahan Nama of 'Inayat Khan: An Abridged History of the Mughal Emperor Shah Jahan, Compiled by His Royal Librarian: the Nineteenth-century Manuscript Translation of A.R. Fuller (British Library, Add. 30,777), 1990, p xxviii, Inayat Khan, Wayne Edison Begley, Z. A. Desai, Ziyaud-Din A. Desai.

[6] Persian literature in India during the time of Jahangir and Shah Jahan, 1970, p 171, M. Lutfur Rahman, Persian literature India History and criticism.

[7] See: Muhammad Saleh Kamboh, Vol. 2, 1660: 862.

[8] See: Language, Ideology and Power: Language-Learning among the Muslims of Pakistan and North India, p 127, Tariq Rahman (2 May 2002) - Oxford University Press, USA.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]