پرش به محتوا

عاتکه بنت عبدالمطلب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از عاتکه دختر عبدالمطلب)
عاتکه بنت عبدالمطلب
زادهٔ
شناخته‌شده
برای
عمه محمد پیامبر اسلام
همسرعمر بن وهب بن عبدالعزا
ابواميه بن مغيره
فرزندانزهیر بن عمر
عبدالله بن ابوامیه
قریبه بنت ابوامیه
والدینعبدالمطلب (پدر)
فاطمه بنت عمرو (مادر)
خویشاوندانحارث (برادر)
ابوطالب (برادر)
زبیر (برادر)
عبدالله (برادر)
ابولهب (برادر)
عباس (برادر)
حمزه (برادر)
ام حکیم (خواهر)
بره (خواهر)
اروی (خواهر)
امیمه (خواهر)
صفیه (خواهر)
خانوادهبنی‌هاشم

عاتِکة بنت عبدالمطلب (به عربی: عاتكة بنت عبد المطلب) از زنان قبیله بنی هاشم قریش و عمه محمد پیامبر اسلام‌ بود. او در مکه زاده شد و پدرش عبدالمطلب و مادرش فاطمه بنت عمرو از قبیله بنو مخزوم قریش بود. ابن سعد در الطبقات گفته‌است عاتکه در مکه اسلام آورد و سپس به مدینه مهاجرت کرد.[۱][۲]

زندگی‌نامه

[ویرایش]

برخی روایات در این که آیا عاتکه اسلام آورده یا نه اختلاف نظر وجود دارد. ابن اسحاق و جماعتی از علماء می‌گویند: از عمه‌های پیامبرفقط صفیة ایمان آورده‌است. از عاتکه ام کلثوم دختر عقبة بن أبی معیط روایت نقل کرده‌است.[۳][۴]

عده ای به اسلام او به اشعاری که در رثای محمدسروده و وی را به نبوت وصف کرده، استدلال کرده‌اند؛ و دارقطنی در کتاب الاخوة می‌گوید: به دلیل اشعارش او مسلمان است.[۵][۶]

ابن سعد می‌گوید: مادرش فاطمة دختر عمرو بن عائذ بن مخزوم است و در زمان جاهلیت با ابو امیه مخزومی ازدواج کرد سپس در مکه اسلام آورده و به مدینه مهاجرت کرد.[۷][۸]

اشعار

[ویرایش]

از شعرهای عاتکه معدودی باقی مانده است. آما آنچه بیش از همه مشهور است در باره مرگ محمد است:[۹][۱۰]

ای چشم! تا وقتی که هستی و جان داری، اشک بریز

چونان سیلاب، برای بهترین نوع بشر، احمد

ای چشم! خود را برای اشک ریختن آماده کن

و برای نور این سرزمین محمد گریه کن

پس برای بهترین بنده خدا گریه کن

او که حامی حق و راهنمای هدایت بود

از ما کسی باقی مانده که وحی بدو رسد

در غروب امروز یا فردا؟

منابع

[ویرایش]
  1. ابن سعد، الطبقات، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۳۶.
  2. "عاتکة بنت عبد المطلب بن هاشم - The Hadith Transmitters Encyclopedia". hadithtransmitters.hawramani.com. مؤرشف من الأصل فی 12 دسامبر 2020. اطلع علیه بتاریخ 12 دسامبر 2020.
  3. اسدالغابه، ابن اثیر جلد ششم ص ۱۸۵.
  4. Muhammad ibn Hisham Note 97. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad. Oxford: Oxford University Press.
  5. الاصابه، ابن حجر. جلد هشتم ص ۲۲۹.
  6. ElKhabar. «الخبر-الصّحابیات… السیّدة عاتکة بنت عبد المطلب». elkhabar.com (به عربی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۲.
  7. «27جمادی‌الاولی سالروز وفات جد بزرگوار پیامبر (ص)؛ عبدالمطلب در بین مردم به فیاض (بخشنده) شهرت داشت». ایسنا. ۲۰۱۱-۰۴-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۲.
  8. «عاتکه دختر عبدالمطلب | پورتال رسمی پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام». rbo.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۲.
  9. Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir. Translated by Haq, S. M. (1972). Ibn Sa'd's Kitab al-Tabaqat al-Kabir Volume II Parts I & II, pp. 416-417. Delhi: Kitab Bhavan.
  10. «مناقب آل أبي طالب - ابن شهر آشوب - ج ١ - الصفحة ١٣٧». shiaonlinelibrary.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۲.