سید محمد بهشتی شیرازی

سیّد محمّد بهشتی
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی
دوره مسئولیت ۲۳ تیر ۱۳۹۳ – ۱۳۹۷
گمارنده	مسعود سلطانی‌فر
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
پس از	جلیل گلشن
عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری ایران
متصدی
آغاز به کار ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۴
رئیس‌جمهور	حسن روحانی
معاون رئیس‌جمهور ایران اولین رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
دوره مسئولیت ۱۳۷۶ – ۱۳۸۳
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی
پس از	سراج‌الدین کازرونی
پیش از	سید حسین مرعشی
اطلاعات شخصی
زاده	هشتم اسفند ۱۳۳۰ تهران
ملیت	ایرانی
محل تحصیل	دانشگاه شهید بهشتی
پیشه	مدیر فرهنگی

سیّد محمّد بهشتی شیرازی (زادهٔ ۱۸ اسفند ۱۳۳۰) عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و پیش از این مدیر جشنواره فیلم فجر و مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی، رئیسِ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و رئیس کمیته ملی ایکوم ایران بوده و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان هنر است.

زندگی

گفتگوی سید محمد بهشتی شیرازی در برنامهٔ خشت خام

او فرزند نخست سیّد غلامرضا است و نوهٔ سید علی اکبر بهشتی شیرازی است که در ۸ اسفندِ سال ۱۳۳۰ در بیمارستان باهر در خیابان شیخ هادیِ تهران زاده شد. دوران کودکی و نوجوانی خود را در خانواده‌ای پرجمعیت گذراند. او طی دهه پنجاه در رشته معماری دانشگاه ملی (شهید بهشتی) تحصیل کرد و در آستانه تحقق انقلاب اسلامی فارغ‌التحصیل شد. در نخستین روزهای استقرار نظام جدید، به واسطه تجربیات خود در حوزه هنرهای تصویری، به صداوسیما فراخوانده شد. حضور او در صدا و سیمای جمهوری اسلامی تا زمان وزارت ارشاد محمد خاتمی تداوم داشت و پس از آن برای پایه‌گذاری و اداره بنیاد سینمایی فارابی به خدمت در آن وزارتخانه مشغول شد. بنیان جشنواره سینمایی فجر از جمله آثار او در این دوران از خدمتش به‌شمار می‌رود. در دولت هفتم و از سال ۱۳۷۶ قدم به سازمان میراث فرهنگی گذاشت و با عنوان معاونِ وزیر و رئیس سازمان، خدمت در عرصه فرهنگ را تداوم بخشید. تأسیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری آغاز روند ثبت جهانی آثار و ایجاد تغییر نگرش نسبت به مقوله میراث فرهنگی مهم‌ترین تبعات دوران هفت ساله حضور او در آن بخش بود. سید محمد بهشتی عضو پیوسته فرهنگستان هنر است و از سال ۱۳۸۵ در قالب مدیریت دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌زمین توانش را صرف تدوین اثری جامع دربارهٔ سنت معماری و شهرسازی ایران کرده است. سید محمد بهشتی طی یک دهه اخیر در دانشگاه‌های مختلف به تدریس مشغول بوده و کلاس‌هایش در باب «تاریخ فرهنگی ایران» مشتاقان فراوانی داشته است.

سوابق اجرایی

در سوابق اجرایی او سمت‌های زیر به چشم می‌خورد:

• عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری ایران (۱۳۹۴-)
• مسئول پخش سیمای جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۹–۱۳۵۸)
• مدیر تولید سیمای جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۰–۱۳۵۹)
• مدیر گروه فیلم و سریال شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۱–۱۳۶۰)
• مدیر تشکیلات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۵–۱۳۶۲)
• مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی و مدیر جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۲–۱۳۷۳)
• مدیر عامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی وابسته به شهرداری تهران (۱۳۷۳–۱۳۷۶)
• رئیس گروه تخصصی معماری و شهرسازی فرهنگستان هنر ایران ۱۳۷۸ تاکنون
• عضو گروه تخصصی سینما فرهنگستان هنر از ۱۳۷۸ تاکنون
• معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان میراث فرهنگی (۱۳۸۲–۱۳۷۶)
• مؤسس و عضو هیئت مدیره (۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷) موزه سینمای ایران
• عضو هیئت امنای موزه موسیقی از بدو تأسیس
• عضو هیئت مؤسس خانه سینما
• استاد دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه تربیت مدرس و مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
• عضو هیئت مدیره سازمان زیباسازی شهرداری تهران (۱۳۶۸ تا کنون)
• عضو شورای عالی معماری و شهرسازی کشور (۱۳۸۲–۱۳۷۳)
• رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری (۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ و از ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷)
• دبیر اول جامعه مهندسان معمار از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵
• عضو شورای راهبردی سازمان عمران و بهسازی وزارت راه و شهرسازی از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷
• مشاور عالی شورای عالی خانه هنرمندان از ۱۳۹۶ تاکنون
• عضو شورای تخصصی سازمان نوسازی اراضی عباس‌آباد از ۱۳۸۹ تاکنون
• عضو هیئت امنای دانشگاه هنر و دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین از ۱۳۹۳ تاکنون

آثار

مقالات

• مهندسی ایرانی. در: آیین، ش۲۸.
• معنا و ماهیت موزه بایگانی‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. در: رواق، ش۳.
• غزل باغ ایرانی. در: گلستان هنر، ش۱۱، بهار ۱۳۸۷
• جهان باغ ایرانی. در: گلستان هنر، ش۱۲، پاییز ۱۳۸۷
• نقش آب در حیات ایران‌زمین، مقاله
• نوروز بستر گفتگوی تمدن‌ها. در: نامهٔ ماه هنر، ش۲۹.
• از خلع ماده تا درک ملکوت: ظهور باطن به دست معماران سنتی. در: اطلاعات حکمت و معرفت، ش۶۹.
• هنر شهری؛ تبلور کیفیت در صورت شهر. در: منظر، شماره ۷، خرداد ۱۳۸۹
• زیبایی و کاربرد در هنر سنتی. در: خیال، شماره ۵، بهار ۱۳۸۲
• فرش ایرانی (پیدا شدن در ساحت معنایی و مادی محیط). در: کیمیای هنر، ش۶، زمستان ۱۳۹۱
• معماری پایدار یعنی چه؟ در: معماری و ساختمان، ش۳۹، تابستان۱۳۹۳
• خانه از آغاز پهلوی تا دهه چهل شمسی. در: معمار، ش۸۷
• ولیعصر؛ چهارباغ معاصر. در: اثر، ش۶۷، زمستان ۱۳۹۳
• کارنامهٔ مدیریت سرزمینی: پیروی از «اشه» یا «دروغ» ؟! در: مجموعه مقالات نخستین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار، بهمن ۱۳۹۴، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و پژوهشگاه میراث فرهنگی.
• تشنگی ثروت ماست. در: اندیشه ایرانشهر، سال دهم، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۲۴ و ۲۵.
• خانه؛ از آغاز پهلوی اول تا دههٔ چهل شمسی، مقاله
• باغات قزوین؛ اهلی شدن و اهلی کردن، مقاله
• شهر از منظر حیات مدنی، مقاله همکاری با محمد کاهی
• "The Art of Revitalization", In Iran: Architecture for Changing Societies. Philip Jodidio (ed). Torino: Umberto Allemandi & C.
• “Water: a mirror into Iran’s geography and population/life”, In Yazd: WATARID 2rd International Conference: Water, ecosystems and sustainable development in arid and semi-arid zones. 2009.
• "Qazvin’s orchards; domesticated ecosystem”, In Paris: WATARID 3rd International Conference: Water, ecosystems and sustainable development in arid and semi-arid zones. 2011.

کتاب‌ها

• مسجد ایرانی مکان معراج مؤمنین، کتاب، تهران: روزنه، ۱۳۸۹
• فرهنگ‌نامه معماری ایران در مراجع فارسی: اصطلاحات و مفاهیم. تهران: دانشنامه تاریخ معماری ایرانشهر و مؤسسه تألیف ترجمه و نشر آثار هنری متن، ۱۳۸۹.
• داستان تهران. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۹۵.
• شیخ بهایی و توپ مروارید. تهران: روزنه، ۱۳۹۶.
• احیای طهران. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۹۶.
• زیر دست و پای روزمرگی؛ مجموعه یادداشت‌های کوتاه، جلد نخست. تهران: گمان، ۱۳۹۶.
• کوچه پس کوچه‌های روزمرگی؛ مجموعه یادداشت‌های کوتاه، جلد دوم. تهران: روزنه، ۱۳۹۷
• پرسه در عرصه روزمرگی؛ مجموعه یادداشت‌های کوتاه، جلد سوم. تهران: روزنه، ۱۳۹۷.

سینما

• آن‌سوی مه (۱۳۶۴) - نویسنده
• چمدان (۱۳۶۵) - طرح اولیه داستان از

جستارهای وابسته

• علی‌رضا بهشتی شیرازی

پیوند به بیرون

• جوهرستان؛ مجموعه مقالات، یادداشت‌ها، مصاحبه‌ها، و سخنرانی‌های سید محمد بهشتی