سان رستم
| سان رستم | |
|---|---|
| نام | سان رستم |
| کشور | ایران |
| استان | کرمانشاه |
| شهرستان | کرمانشاه |
| بخش | فیروزآباد |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | سان رووسه‌م |
| نوع بنا | گوردخمه |
| دورهٔ ساخت اثر | نامشخص |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۶۲۲ |
| تاریخ ثبت ملی | ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ |
سان رستم گوردخمه‌ای تاریخی واقع در شهرستان کرمانشاه است که در فاصلۀ ۶۴ کیلومتری از شهر کرمانشاه، در ۱۰ کیلومتری روستای بوژان مرکز دهستان عثمانوند، در نزدیکی روستای چنار در حاشیه رودخانه جزمان و کنار جاده قرار دارد.[۱] سان رستم در ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ به شماره ثبت ۱۶۲۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌است.
قدمت
[ویرایش]به دلیل عدم وجود هرگونه کتیبه، نقوش تزئینی و نیز عدم اشاره به این اثر در منابع تاریخی قدمت آن هنوز مشخص نشده است. به همین دلیل به دوره‌های مختلفی مانند ماد، هخامنشی، سلوکی، اشکانی و حتی ساسانی نسبت داده شده‌است.[۱] اطلس تاریخ ایران از ابتدا تا اسلام این بنا را به دوران مادها منسوب کرده‌است.[۲]
نام‌گذاری
[ویرایش]مردم این منطقه که از قوم لک هستند، این اثر را با نام سان رستم می‌شناسند. سان در زبان کردی و زبان لکی به معنای سنگ است و این واژه «سنگ رستم» معنا می‌دهد. البته نمی‌توان آن را به رستم قهرمان شاهنامه نسبت داد.[۱]
ویژگی‌ها
[ویرایش]گوردخمۀ سان رستم مانند اغلب گوردخمه‌ها درون کوه کنده نشده، بلکه به شکل اتاقی درون قطعه سنگ بزرگی کنده شده‌است. همچنین برخلاف گوردخمه‌های دیگر، سان رستم ارتفاعی از زمین ندارد. تنها گوردخمۀ دیگری که مشابه با سان رستم ساخته شده‌است، گوردخمۀ برد عاشقان در روستای مله‌دیزگه از توابع بخش مرکزی شهرستان سرپل ذهاب است.[۱]
اتاق گوردخمۀ سان رستم دارای ورودی بوده و شیارهایی تزیینی در سقف آن وجود دارد. سقف اتاق اصلی گوردخمه دارای قوس است. همچنین کف اتاق ۲۰ سانتیمتر از کف ورودی پایین‌تر است.[۱] در درون اتاق، مکانی خاص برای قرار دادن جسد تعبیه نشده‌است.[۲]
آسیب‌ها
[ویرایش]به رغم ثبت این بنا در فهرست میراث ملی ایران، هیچ محافظتی از آن صورت نگرفته‌است. بر روی دیواره‌های بنا یادگاری و شعارهای انتخاباتی و بازرگانی نوشته شده‌است. همچنین برخی از افراد به داخل آن رفته و آتش روشن کرده‌اند که سبب سیاه شدن دیواره‌ها شده‌است.[۱][۳]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- گوردخمه سرخ ده
- دکان داود
- گوردخمه صحنه
- گوردخمه اسحاق‌وند
- برد عاشقان
- غار قلعه جوق
- گوردخمه قیزقاپان در استان سلیمانیه
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ خبرگزاری کُردپرس: گوردخمۀ «سان رستم» در دست فراموشی: تمدنی که با دستان خودمان محو می‌شود، نوشتۀ فریبرز کرمی، نوشته‌شده در ۱۲ آذر ۱۳۹۸؛ بایگانی‌شده در ۵ ژوئیه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۲ دی ۱۳۹۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ اطلس تاریخ ایران از ابتدا تا اسلام: گوردخمۀ سان رستم؛ بایگانی‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۲ دی ۱۳۹۸.
- ↑ اتحاد خبر: تبدیل شدن یک بنای تاریخی به بنر تبلیغاتی، نوشته‌شده در ۳۰ شهریور ۱۳۹۴؛ بازدید در ۱۲ دی ۱۳۹۸.
 | این یک مقالهٔ خرد یکی از آثار باستانی ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |