خاک‌روانه
خاک‌روانه یا گل‌روانه یا روانه گِلی یا خاک‌سُره[۱] (به انگلیسی: Solifluction) در زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی به روان شدن خاک و سنگ اشباع‌شده از آب در یک سراشیب گفته می‌شود.[۲]
خاک‌سره[۳] نوعی حرکت توده‌ای است که در مناطق سرد و پرجمعیت و کوه‌های بلند رخ می‌دهد. خاک‌سره در اصل گونه‌ای خزش است که در مناطق یخبندان دائمی رخ می‌دهد. با گرم شدن هوا آب ذوب‌شدهٔ یخ‌ها جذب خاک می‌شود و پس از اشباع آن را به آرامی به حرکت درمی‌آورد.[۴]
خاک‌سره بیشتر در محیط‌های پیرایخچالی[۵] دیده می‌شود. در مورد نهشته‌هایی که در شرایط پیرایخچالی پدید می‌آیند بیشتر اصطلاح یخ‌سره[۶] به‌کار می‌رود.
روانه گلی و زمین‌خزش[۷] از یک اصل پیروی می‌کنند ولی خاک‌سره معمولاً در آب‌وهوای زیرقطبی رخ می‌دهد در حالی که زمین‌خزش در آب‌وهوای معتدل و گرم روی می‌دهد.
منابع
[ویرایش]- ↑ «خاک‌سُره» [زمین‌شناسی] هم‌ارزِ «solifluction, soil fluxion, soil flow»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ خاک‌سُره)
- ↑ جعفری، عباس: فرهنگ بزرگ گیتاشناسی، تهران، چاپ دوم ۱۳۷۲.
- ↑ solifluction
- ↑ پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور[پیوند مرده]، بازدید: اوت ۲۰۰۸
- ↑ periglacial
- ↑ Gelifluction
- ↑ Soil Creep
- ویکی‌پدیای انگلیسی.
 | این یک مقالهٔ خرد ژئومورفولوژی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |