رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
| رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا | |
|---|---|
| President of the United StatesU.S. President | |
 نشان رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا | |
 پرچم رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا | |
| لقب | آقای رئیس‌جمهور[۱] (غیررسمی) عالی‌جناب (رسمی) |
| وضعیت | رئیس کشور رئیس دولت |
| کوته‌نوشت | POTUS |
| عضوی از | کابینه ایالات متحده آمریکا
شورای سیاست داخلی ایالات متحده شورای اقتصاد ملی شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا |
| اقامت‌گاه | کاخ سفید |
| جایگاه | واشینگتن، دی.سی. |
| نامزدکننده | احزاب سیاسی در ایالات متحده آمریکا یا اعلام نامزدی توسط خودش |
| گمارنده | مجمع گزینندگان (ایالات متحده آمریکا) |
| مدت دوره | چهار سال، یک بار تمدید |
| سند انتصاب | قانون اساسی ایالات متحده آمریکا |
| دارندهٔ افتتاحی | جرج واشینگتن ۳۰ آوریل ۱۷۸۹ |
| بنیادگذاری | قانون اساسی ایالات متحده آمریکا ۴ مارس ۱۷۸۹ |
| جانشین | معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، خط جانشینی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا |
| حقوق | سالانه ۴۰۰ هزار دلار |
| وبگاه | |
.jpg)
 |
| این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت ایالات متحده آمریکا |
رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا (به انگلیسی: President of the United States) ریاست یکی از قوای سه‌گانه در دولت ایالات متحدهٔ آمریکا را بر عهده دارد. رئیس‌جمهور شاخه اجرایی دولت فدرال را هدایت می‌کند و فرماندهٔ کل نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا است. او به‌طور همزمان رئیس کشور و رئیس دولت ایالات متحده است.
قدرت ریاست‌جمهوری از زمان شکل‌گیری آن، همانند قدرت تمامی ارگان‌های دولت فدرال رشد کرده است.[۲] از اوایل قرن ۲۰ ریاست‌جمهوری با افزایش قدرت قابل توجهی در دوران ریاست‌جمهوری فرانکلین روزولت، نقش پررنگ‌تری در صحنهٔ سیاسی آمریکا داشته است. در دوران معاصر، همچنین از رئیس‌جمهور به‌عنوان رهبر تنها ابرقدرت باقی‌مانده و به‌عنوان یکی از قدرتمندترین شخصیت‌های سیاسی جهان یاد می‌شود.[۳][۴][۵][۶] رئیس‌جمهور به‌عنوان رهبر ملتی با بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، دارای قدرت سخت و نرم داخلی و بین‌المللی است.
مادهٔ دوم قانون اساسی قوهٔ مجریه دولت فدرال را تأسیس می‌کند و قدرت اجرایی را به رئیس‌جمهور می‌سپارد. این قدرت شامل اجرای قوانین فدرال و مسئولیت انتصاب مسئولان اجرایی، دیپلماتیک، نظارتی و قضایی فدرال است. بر اساس مقررات قانون اساسی که رئیس‌جمهور را قادر می‌سازد سفیران کشور را تعیین کند و سفیران دیگر کشورها را بپذیرد و معاهدات را با قدرت‌های خارجی منعقد کند و قوانین مرتبط که بعداً توسط کنگره تصویب شده است، رئیس‌جمهور را به‌عنوان تعیین‌کنندهٔ اصلی سیاست خارجی ایالات متحده قرار می‌دهد.
رئیس‌جمهور همچنین در قوانین فدرال و سیاست‌گذاری داخلی نقش اصلی را ایفا می‌کند. به عنوان بخشی از سیستم تعادل میان قوا در ایالات متحده، مادهٔ اول، بند ۷ قانون اساسی به رئیس‌جمهور این اختیار را می‌دهد که قوانین فدرال را امضا یا وتو کند.
در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحدهٔ آمریکا، هر ۴ سال یک‌بار در بیستم ژانویه، رئیس‌جمهورِ منتخب ایالات متحدهٔ آمریکا به‌همراه معاون رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا با ادای سوگند، مسئولیت اجراییِ دولت ایالات متحدهٔ آمریکا را بر عهده می‌گیرند. رئیس‌جمهور در حضور قاضی ارشد ایالات متحده آمریکا این‌گونه سوگند می‌خورد: «من رسماً سوگند یاد می‌کنم که مسئولیت ریاست‌جمهوری ایالات متحده را صادقانه انجام دهم و تا آنجا که در توان دارم از قانون اساسی ایالات متحدهٔ آمریکا صیانت، حمایت و دفاع کنم.» براساس متمم بیست و دوم قانون اساسی، که در سال ۱۹۵۱ تصویب شد، هیچ شخصی که برای دو دوره ریاست‌جمهوری انتخاب شده‌باشد، نمی‌تواند برای دوره سوم نامزد شود.
هم‌اکنون جو بایدن به‌عنوان چهل و ششمین رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا مشغول‌به‌کار است.
تاریخچه
[ویرایش]
جایگاه کنونی رئیس‌جمهور در نظام سیاسی ایالات متحده به مراتب با نظرات بنیانگذاران آمریکا این کشور تفاوت‌دارد. تدوین کنندگان قانون اساسی در آخرین سال‌های قرن هجدهم به نهاد ریاست‌جمهوری به‌عنوان مجری و اداره‌کنندهٔ قوانین نگاه می‌کردند و وظایف اندکی را برای وی در قانون اساسی در نظر گرفتند. آنان امیدوار بودند کشوری را تأسیس نمایند که در آن قدرت واقعی در دست نمایندگان ملت و دولت‌های ایالتی باشد و دولت فدرال صرفاً به امور خارجی و هماهنگی میان ایالت‌ها بپردازد. قانون اساسی، ورود دولت فدرال به اقتصاد و وضع مالیات را منع‌کرده و همین دو مورد بخش وسیعی از اختیارات را از رئیس‌جمهور سلب کرده است. تعداد بسیار اندک کارکنان و وزرای رؤسای جمهور اولیه، نظیر جرج واشینگتن و توماس جفرسون، بیانگر آن است که در سال‌های اولیهٔ حیات ایالات متحده تا چه اندازه رئیس‌جمهور و دولت وی فاقد اختیارات بودند. اما طی سالیان متمادی، این وضعیت دگرگون شد.
اکنون رئیس‌جمهور از نقش چشم‌گیری در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور برخوردار است. وی با انتخاب وزرا، آن‌گونه که خود صلاح می‌داند، تصمیم‌گیری می‌کند و در بسیاری از مواقع نیز، با استفاده از حق وتو، بر روند قانونگذاری کنگره تأثیر می‌گذارد. فرماندهی کل نیروهای مسلح و ادارهٔ دیپلماسی خارجی کاملاً در اختیار رئیس‌جمهور است و وی در صحنه بین‌المللی راساً تصمیم می‌گیرد. به‌علاوه با تأسیس تعداد زیادی وزارتخانه (کابینه ایالات متحده آمریکا) و سازمان‌های مستقل تحت‌نظر ستاد کارکنان ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، وی و مشاورانش در مسائلی نظیر آموزش، اقتصاد، محیط زیست، منابع زیرزمینی و حمل‌ونقل دخالت می‌کند. درحالی‌که در سالیان نه‌چندان دور، این موضوعات در حوزهٔ صلاحیت انحصاری دولت‌های ایالتی بود.
اختیارات ریاست‌جمهوری
[ویرایش]فرماندهی کل قوا (ارتش آمریکا و دیگر تجهیزات نظامی) انتخاب افراد برگزیده در دولت
اختیارات تأمین امنیت ملی
[ویرایش]- فرماندهی کل نیروهای مسلح و نیروهای شبه‌نظامی
- انعقاد قرارداد با کشورهای خارجی (با موافقت کنگره)
- معرفی سفیران
- پذیرش سفیران دیگر کشورهای جهان
- اعمال تحریم علیه یک کشور (طبق مصوبات کنگره)
- اعلام وضعیت فوق‌العاده ملی (طبق مصوبات کنگره)
اختیارات قانونگذاری
[ویرایش]- ارائهٔ اطلاعات موردنیاز کنگره
- درخواست تصویب قانون از کنگره
- دعوت مجالس قانونگذاری به جلسات فوق‌العادهٔ کنگره
- اعلام تعطیلی موقت کنگره درصورت اختلاف نظر میان مجالس بر سر زمان تعطیلی (حداکثر ۳ روز)
- وتوی مصوبات کنگره
اختیارات اداری
[ویرایش]- مسئول و ناظر اجرای صحیح قوانین
- معرفی وزرا و مقامات بلندپایهٔ اداری به کنگره (همانند وزرای کابینه یا رئیس بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا)
- درخواست دریافت گزارش از مقامات دولتی
- پرکردن موقت پست‌های خالی دولتی در زمان تعطیلی کنگره (تا زمان تشکیل جلسه بعدی کنگره)
اختیارات قضایی
[ویرایش]- درخواست بخشش و عفو برای محکومان (به‌استثنای محکومان استیضاح)
- معرفی قضات دیوان عالی فدرال به مجلس سنا (دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا)
امنیت
[ویرایش].jpg)
حفاظت امنیتی از جان رئیس‌جمهور و خانوادهٔ رئیس‌جمهور و همچنین رئیس‌جمهورهای سابق ایالات متحدهٔ آمریکا و خانواده‌شان بر عهدهٔ سرویس مخفی ایالات متحدهٔ آمریکا است.[۷]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- فهرست رؤسای جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا
- سخنرانی وضعیت کشور
- نیروی هوایی یکم: هواپیمای ویژهٔ رئیس‌جمهور آمریکا
- بانوی اول ایالات متحده
- کابینه ایالات متحده آمریکا
- دفتر بیضوی، دفتر رسمی رئیس‌جمهور
- رئیس‌جمهور موقت (آمریکا)
- شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا
- کتابخانه ریاست جمهوری (آمریکا)
- دفتر ملی بایگانی و مدارک آمریکا
- فهرست رؤسای جمهور کشور آمریکا
چارلز گسچه در حال دریافت مدال تکنولوژی ایالات متحدهٔ آمریکا از دست رئیس‌جمهور باراک اوباما
منابع
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ "چطوری رئیس‌جمهور را خطاب کنیم؛ او قربان یا اعلی‌احضرت نیست! فقط آقای رئیس‌جمهور". نیویورک تایمز.
- ↑ Ford, Henry Jones (1908). "The Influence of State Politics in Expanding Federal Power". Proceedings of the American Political Science Association. 5: 53–63. doi:10.2307/3038511. ISSN 1520-8605. JSTOR 3038511.
- ↑ Von Drehle, David (February 2, 2017). "Is Steve Bannon the Second Most Powerful Man in the World?". Time.
- ↑ "Who should be the world's most powerful person?". The Guardian. London. January 3, 2008.
- ↑ Meacham, Jon (December 20, 2008). "Meacham: The History of Power". Newsweek. Retrieved September 4, 2010.
- ↑ Zakaria, Fareed (December 20, 2008). "The Newsweek 50: Barack Obama". Newsweek. Retrieved September 4, 2010.
- ↑ استعفای دو محافظ دیگرِ باراک اوباما در رابطه با حادثهٔ کلمبیا، بی‌بی‌سی فارسی
کتابشناسی
[ویرایش]- آلکسی دوتوکویل، تحلیل دموکراسی در آمریکا، رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای (مترجم)، تهران: زَوّار، چاپ اول، ۱۳۴۷
- آندره موروا، تاریخ آمریکا، نجفقلی معزی (مترجم)، تهران: اقبال، چاپ دوم، ۱۳۸۳
- مارکوس وب، ایالات متحدهٔ آمریکا، فاطمه شاداب (مترجم)، تهران: ققنوس، چاپ اول، ۱۳۸۳
- امیرعلی ابوالفتح، برآورد استراتژیک ایالات متحدهٔ آمریکا، تهران: مؤسسهٔ فرهنگیِ مطالعات و تحقیقات بین‌المللیِ اَبرار معاصر تهران، چاپ اول، ۱۳۸۱
- فرانک ال. شوئل، آمریکا چگونه آمریکا شد؟، ابراهیم صدقیانی (مترجم)، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم، ۱۳۸۳
- حسین حمیدی‌نیا، ایالات متحدهٔ آمریکا، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، چاپ اول، ۱۳۸۲
| سده هجدهم | | |
|---|---|---|
| سده نوزدهم | توماس جفرسون • جیمز مدیسون • جیمز مونرو • جان کوئینسی آدامز • اندرو جکسون • مارتین ون بیورن • ویلیام هنری هریسون • جان تایلر • جیمز ناکس پولک • زکری تیلور • میلارد فیلمور • فرانکلین پیرس • جیمز بیوکنن • آبراهام لینکلن • اندرو جانسون • یولیسیز سایمن گرانت • رادرفورد بیرچارد هیز • جیمز آبرام گارفیلد • چستر آلن آرتور • گروور کلیولند • بنجامین هریسون • گروور کلیولند • ویلیام مک‌کینلی | |
| سده بیستم | ||
| سده بیست و یکم | ||
| |
| جان کوئینسی آدامز | |
| Other events | |
| Writings | |
| Life and homes | |
| انتخابات | |
| Legacy | |
| Popular culture | |
| Adams family خانواده کوئیتسی |
|
| مرتبط | |
| |
| پدران بنیان‌گذار ایالات متحده آمریکا | |
| جیمز مونرو | |
| Other noted accomplisments | |
| زندگی | |
| انتخابات | |
| Legacy and popular culture | |
| مرتبط | |
| خانواده |
|
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
