جمبو
| جمبو | |
|---|---|
| |
رده‌بندی علمی 
| |
| فرمانرو: | گیاهان |
| کلاد: | نهان‌دانگان |
| کلاد: | دولپه‌ای‌های نو |
| کلاد: | رزیدها |
| راسته: | Myrtales |
| تیره: | Myrtaceae |
| سرده: | Syzygium |
| گونه: | S. cumini |
| نام دوبخشی | |
| Syzygium cumini | |
| مترادف[۱] | |
|
فهرست
| |
جم یا میوه جمبو یا آلو جاوه‌ای نام درخت میوه دار و همیشه سبزی است که در شهرها و مناطق ساحلی جنوب ایران می‌روید. این درخت گرمسیری با نام علمی (Syzygium cumini) بومی کشورهای هند، سریلانکا، بنگلادش و اندونزی است. نام این درخت در ایران برگرفته از نام هندی آن است. علاوه بر این کشورها، امروزه در بسیاری از کشورهای دیگر مانند فیلیپین، میانمار، برزیل، جزایر و کشورهای آمریکای مرکزی، فلوریدای آمریکا و برخی کشورهای آفریقایی درخت جمبو وجود دارد.
جم در ایران
[ویرایش]درخت تنومند و پر شاخ و برگ با میوه ای خوشمزه جم حدود ۴۰۰ سال پیش از هندوستان توسط تجار قدیم بندرعباس وارد این شهر شد و در شهرستانهای رودان و بندرعباس و فین در بعضی خانه ها از قدیم کشت شده است. گفته می‌شود جمبو در حدود ۳۰۰ سال پیش توسط هندوهایی که با نیروهای انگلیسی به بوشهر آمده بودند به جنوب ایران وارد شده‌است.
بازنمایی
[ویرایش]درخت جمبو از جمله درختان سریع‌الرشد است که در دو سالگی می‌تواند به بلندی بیش از سه متر برسد. در هند، این درخت تا سی متر ارتفاع پیدا می‌کند، ولی در جنوب ایران معمولاً به بلندی ۷ تا ۱۴ متر دیده می‌شود و بیش از صد سال عمر می‌کند. منطقهٔ رویش این گیاه از ساحل دریا تا ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا است، ولی از ارتفاع ۶۰۰ متر به بالا میوه نمی‌دهد.
سودمندی
[ویرایش]| ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۲۵۱ کیلوژول (۶۰ کیلوکالری) |
15.56 g | |
0.23 g | |
0.72 g | |
| ویتامین‌ها | درصد ارزش روزانه |
| ویتامین آ | 3 یکای بین‌المللی |
| ویتامین (B۱) | ۱٪ 0.006 میلی‌گرم |
| (B۲) | ۱٪ 0.012 میلی‌گرم |
| نیاسین (B۳) | ۲٪ 0.260 میلی‌گرم |
| پانتوتنیک اسید (B۵) | ۳٪ 0.160 میلی‌گرم |
| ویتامین ب۶ | ۳٪ 0.038 میلی‌گرم |
| ویتامین ث | ۱۷٪ 14.3 میلی‌گرم |
| مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۲٪ 19 میلی‌گرم |
| آهن | ۱٪ 0.19 میلی‌گرم |
| منیزیم | ۴٪ 15 میلی‌گرم |
| فسفر | ۲٪ 17 میلی‌گرم |
| پتاسیم | ۲٪ 79 میلی‌گرم |
| سدیم | ۱٪ 14 میلی‌گرم |
| دیگر اجزاء | مقدار |
| آب | 83.13 g |
| |
| †درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا | |
ازآن‌جاکه که درخت جمبو تاج و منظره زیبایی دارد در بسیاری از مناطق رویش به عنوان درخت زینتی و سایه دار استفاده می‌شود. چوب آن محکم است و در مقابل آب استقامت زیادی دارد. در برخی کشورها، از چوب جمبو برای ساخت تراورس و وسایل و ابزارالات کشاورزی و روستایی و نیز سوخت استفاده می‌شود. از پوست این درخت به خاطر داشتن ۸ تا ۱۹ درصد تانن در صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شود. گل‌های این درخت نیز مورد علاقه زنبورهای عسل است و به همین خاطر در صنعت زنبورداری مؤثر است. گلدهی این درخت در جنوب ایران در فروردین و اردیبهشت است و در ماه‌های تیر و مرداد ثمر می‌دهد. میوهٔ رسیده جمبو سیاهرنگ است و به شکل و اندازه زیتون یا کمی بزرگتر است. میوه جمبو که به صورت خوشه‌ای بوده و نخست کوچک و سبز است که رفته رفته بزرگتر و سرخرنگ می‌شود و سپس به رنگ سیاه در می‌آید. میوهٔ جمبو هسته بزرگی دارد که سخت نیست. بخش خوردنی آن نرم و آبدار است. جمبو کال گس و ترش است، ولی میوه رسیده شیرین و کمی ترش است. از جمبو می‌توان سرکه، شراب، ژله و انواع شربت‌ها تهیه کرد. سرکهٔ جمبو به دلیل خوشرنگ و معطر بودن در سراسر کشور هند ساخته و استفاده می‌شود. جمبو دارای انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است. علاوه بر این‌ها، بخش‌های مختلف گیاه ارزش دارویی دارند؛ به ویژه هسته‌های جمبو در درمان و کنترل بیماری قند (دیابت) مؤثرند.
در ادیان بودایی و هندی، درخت جمبو مقدس و محترم است و افسانه‌های زیادی دربارهٔ آن وجود دارد.
نگارخانه
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱
- WCSP 199476 . World Checklist of selected plant families. The Board of Trustees of the باغ‌های گیاه‌شناسی پادشاهی، کیو. Published on the internet. Accessed: 199476 - Syzygium cumini -{{{3}}}.
- «ویکی‌پدیای انگلیسی». دریافت‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۰.