ترابری عمومی
ترابری عمومی (به انگلیسی: Public transport یا transit) سامانه‌ای از ترابری برای مسافران به صورت جمعی است که برای عموم جامعه در دسترس است و معمولاً بر پایه یک برنامه زمانی مشخص و در یک مسیر مشخص کار می‌کند، و برای هر سفر یک هزینه ثابت دریافت می‌کند.[۱][۲][۳] برخی از نمونه‌های ترابری عمومی عبارتند از: اتوبوس‌های شهری، اتوبوس‌های ترولی، تراموا (یا ریل سبک)، مترو، و قایق‌های فرابر. ترابری عمومی میان‌شهری در سلطه شرکت‌های هواپیمایی، اتوبوس‌های بین‌شهری و راه‌آهن میان‌شهری است. در بسیاری از نقاط جهان شبکه‌های ریلی تندرو در حال توسعه و گسترش هستند.
بیشتر سامانه‌های ترابری عمومی در امتداد مسیرهای ثابت با نقاط سوار یا پیاده شدن مشخص و با یک جدول زمانی از پیش تنظیم‌شده کار می‌کنند.[۴] تاکسی‌های اشتراکی (غیر دربست) در بسیاری از نقاط جهان بر اساس تقاضای موجود خدمات ارائه می‌دهند که ممکن است در جابجایی مسافر با سرویس‌های ترابری عمومی رقابت کرده یا مکمل آنها باشند. Paratransit گاهی در مناطق کم‌تقاضا و برای افرادی که نیاز به خدمات در منزل دارند (برای مثال معلولین)، مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۵]
سامانه‌های ترابری عمومی شهری در آسیا، آمریکای شمالی و اروپا کاملاً باهم متفاوت است. در آسیا، سامانه‌های ترابری عمومی بیشتر توسط شرکت‌های خصوصی و سهامی عام اداره می‌شود.[۶][۷] در آمریکای شمالی، مسئولان شهرداری معمولاً عملیات ترانزیت گسترده را انجام می‌دهند. در اروپا، هر دو شرکت‌های دولتی و خصوصی بیشتر سامانه‌های ترابری گسترده را کنترل می‌کنند. ترابری عمومی می‌تواند سود محور بوده و بر اساس مسافت پیموده شده هزینه آن محاسبه و دریافت شود یا اینکه توسط یارانه‌های دولتی حمایت شده و دارای یک نرخ ثابت باشد. خدمات ترابری عمومی می‌توانند به دلیل داشتن شمار مسافر بسیار یا نرخ کرایه بالا کاملاً سودآور باشند، یا می‌توانند از درآمد مالیاتی محلی یا ملی یارانه دریافت کنند و تنظیم شوند. در برخی از شهرها و شهرک‌ها سرویس‌های کاملاً رایگان نیز وجود دارد.
انجمن بین‌المللی ترابری عمومی (UITP) شبکه‌ای بین‌المللی برای مقامات و اپراتورهای ترابری عمومی، سیاست‌گذارها، موسسات علمی و صنعتی تأمین و خدمات ترابری عمومی است.
اقسام
[ویرایش]مقایسه روش‌های مختلف
[ویرایش]
هفت معیار مختلف، قابلیت به‌کارگیری گونه‌های مختلف ترابری عمومی و جذابیت کلی آن را اندازه‌گیری می‌کنند. این معیارها عبارتند از: سرعت، راحتی، ایمنی، هزینه، مجاورت، به موقع بودن و مستقیم بودن.[۸] سرعت از کل زمان سفر از جمله نقل و انتقالات محاسبه می‌شود. مجاورت به معنای این است که مسافران پیش از اینکه مسیر ترابری عمومی سفر خود را آغاز کنند باید چقدر مسافت را طی کنند و چقدر آنها را به مقصد مورد نظر خود نزدیک می‌کند. به موقع بودن، زمانی است که باید منتظر وسیله نقلیه بود. مستقیم بودن (Directness) میزان انحراف از مسیر اصلی در طی سفر را اندازه‌گیری می‌کند.
در میان روش‌های مختلف ترابری، گزینش افراد به شدت به عوامل هزینه و راحتی و همچنین عادت بستگی دارد. یک فرد ممکن است با وجود هزینه اولیه بالا، احتمال خطر تصادف بیشتر، هزینه‌های مربوط به نگهداری و استفاده، بازهم ترابری خصوصی را انتخاب کند. نداشتن کنترل، فضای کوچک، ازدحام بیش از حد، سرعت یا شتاب‌های بسیار، ترس از ارتفاع یا آب و یا سایر ترس‌ها ممکن است باعث عدم استفاده از وسایل ترابری عمومی شود.
اگر زمان سفر در وسایل ترابری عمومی قابل پیش‌بینی باشد و این سفر به اندازه کافی راحت باشد (صندلی، توالت، خدمات دهی)، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، به همین دلیل می‌توان با به‌کارگیری برنامه‌ریزی زمانی، سفری راحت، لذت‌بخش و بهینه و قابل استراحت (برای سفرهای شبانه) فراهم کرد. انتظار، تعویض و توقف، برای مثال به دلیل ترافیک یا برای بازرسی‌های امنیتی، ناراحت‌کننده است.
خطوط هواپیمایی
[ویرایش]شرکت‌های هواپیمایی در میان فرودگاه‌ها خدمات هواپیمایی ارائه می‌دهند. سفر هوایی دارای سرعت بالایی است، اما زمان انتظار پیش و پس از مسافرت طولانی است و بنابراین فقط در مسافت‌های طولانی یا در مناطقی که کمبود زیرساخت‌های زمینی دیگر روش‌های ترابری را غیرممکن می‌سازد، امکان‌پذیر است.
اتوبوس
[ویرایش]
خدمات اتوبوسی از اتوبوس‌ها برای جابجایی شمار بسیاری مسافر در سفرهای نسبتاً کوتاه در جاده‌های معمولی استفاده می‌کنند. اتوبوس‌ها (در مقایسه با تراموا یا قطار) با ظرفیت کمتری کار می کنند و می‌توانند در جاده‌های معمولی با ایستگاه‌های اتوبوس نسبتاً ارزان به مسافران خدمت رسانی کنند؛ بنابراین، از اتوبوس‌ها معمولاً در شهرهای کوچکتر، و مناطق شهری و روستایی و برای سرویس‌های شاتل (سرویس‌های رفت و برگشتی میان دو نقطه مشخص) و به عنوان مکملی برای دیگر وسایل ترابری در شهرهای بزرگ استفاده می‌شود. سامانه اتوبوس تندرو (BRT) اصطلاح مبهمی است که به اتوبوس‌هایی گفته می‌شود که در مسیر عبور اختصاصی رفت و آمد می‌کنند (مانند ریل سبک). اتوبوس ترولی، گونه‌ای اتوبوس برقی است که برای حرکت از خطوط برق هوایی نیرو می‌گیرد. وسایل نقلیه الکتریکی آنلاین اتوبوس‌هایی هستند که با باتری معمولی کار می‌کنند، اما به‌طور مکرّر در نقاط خاصی از مسیر، از طریق سیم‌های زیرزمینی شارژ می‌شوند.[۹]
قطار
[ویرایش]قطار حومه، میان‌شهری و تندرو
[ویرایش]
قطار کامیوتر یا حومه بخشی از ترابری عمومی یک منطقه شهری است که به حومه خارجی شهر و شهرک‌ها و روستاهای همسایه خدمات سریع ارائه می‌دهد. این قطارها در ایستگاه‌های مربوط به شهرهای کوچک و روستاها نیز توقف می‌کنند. ایستگاه‌ها بیشتر با سامانه‌های اتوبوس شاتل یا پارک‌سوار ترکیب می‌شوند. تناوب رفت و برگشت ممکن است تا چندین بار در ساعت باشد، و سامانه‌های ریلی حومه‌ای ممکن است بخشی از راه‌آهن ملی باشد یا توسط آژانس‌های ترابری محلی اداره شود.
قطار بین‌شهری خدمات مسافربری مسیر طولانی است که مناطق مختلف شهری را به هم متصل می‌کند. این خطوط ایستگاه‌های کمی داشته و دارای سرعت متوسط نسبتاً بالایی هستند. این خطوط در هر شهر معمولاً فقط یکی از چند ایستگاه را ایجاد می‌کنند. این خدمات ممکن است بین‌المللی نیز باشند.
قطارهای تندرو، قطارهای مسافربری هستند که به‌طور قابل توجهی سریعتر از ریل معمولی کار می‌کنند. (معمولاً حداقل ۲۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارند). برجسته‌ترین نمونه‌های ساخته شده از آن مربوط به اروپا و آسیای شرقی است. این سامانه‌ها قابل مقایسه با ترابری هوایی است، چرا که خدمات مسافت طولانی و سرعت بالا ارائه می‌دهند. همچنین این قطارها نسبت به هواپیما ارزان‌تر بوده و برای تأمین انرژی خود به جای احتراق از الکتریسیته استفاده می‌کنند.[۱۰]
مترو
[ویرایش]
سامانه مترو در یک منطقه شهری با ظرفیت و تناوب رفت و آمد بالا و در یک تراز غیرِ هم‌سطح با سایر وسایل ترابری (برای مثال از زیرِ زمین) کار می‌کند.[۱۱][۱۲] این سامانه‌ها قادرند شمار بسیاری از مردم را به سرعت در مسافت‌های کوتاه و با کاربرد زمین کم منتقل کنند.
تراموا
[ویرایش]تراموا گونه‌ای وسیله‌نقلیه ریلی است که از مسیرهای اختصاصی درون شهر عبور می‌کند. ظرفیت این سامانه‌ها بیشتر از اتوبوس است اما نیاز به زیرساخت‌های مناسب شامل ریل و خطوط برق هوایی دارد که این امر انعطاف‌پذیری آنها را کاهش می‌دهد.
ترابری کابلی
[ویرایش]
ترابری کشش-کابلی یا CPT گونه‌ای فناوری ترابری است که مردم را در کابین‌های فاقد موتور جابجا کرده و توسط یک کابل فولادی کشیده می‌شود.[۱۳] گرچه در گذشته از تله‌کابین برای پیست‌های اسکی استفاده می‌شد، امروزه به‌کارگیری این سامانه‌ها برای محیط‌های شهری و فقط با هدف ترابری عمومی در حال گسترش است.[۱۴]
کشتی فرابر
[ویرایش]
کشتی‌فرابر به قایقی گفته می‌شود که برای جابه‌جایی مسافران یا گاهی وسایل نقلیه آنها از روی آب استفاده می‌شود. گاهی به کشتی فرابر مخصوص مسافر با توقف‌های بسیار، اتوبوس دریایی گفته می‌شود. فرابرها بخشی از سامانه ترابری عمومی بسیاری از شهرها و جزایر کنار دریا را تشکیل می‌دهند، که امکان ترابری مستقیم میان نقاط مختلف را با هزینه بسیار کمتری نسبت به تونل یا پل و البته با سرعت کمتری فراهم می‌کنند.
شبکه دوچرخه سواری
[ویرایش]
گزارشی در سال ۲۰۱۸ توسط کمیسیون ملی زیرساخت انگلیس منتشر شد مبنی بر اینکه «دوچرخه سواری ترابری جمعی است و باید با آن چنین برخورد شود.» زیرساخت‌های دوچرخه سواری معمولاً بدون هزینه در اختیار کاربران قرار می‌گیرد زیرا عملیاتی کردن و نگهداری از آن نسبت به سامانه‌های ترانزیت مکانیزه که از تجهیزات پیشرفته استفاده می‌کنند ارزان‌تر است.[۱۵]
نگارخانه
[ویرایش]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "public transport". English Oxford Living Dictionaries. Oxford University Press. Archived from the original on 31 January 2018. Retrieved 2018-01-30.
Buses, trains, and other forms of transport that are available to the public, charge set fares, and run on fixed routes.
- ↑ "public transport in British". Collins English Dictionary. HarperCollins. Archived from the original on 2 December 2018. Retrieved 2018-01-30.
a system of buses, trains, etc, running on fixed routes, on which the public may travel
- ↑ Joseph L. Schofer. "Mass transit". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 31 January 2018. Retrieved 2018-01-30.
Mass transit, also called mass transportation, or public transportation, the movement of people within urban areas using group travel technologies such as buses and trains.
- ↑ McLeod, Sam (2017). "Urban Public Transport: Planning Principles and Emerging Practice". Journal of Planning Literature. 32 (3): 223–239. doi:10.1177/0885412217693570. S2CID 157431405.
- ↑ [۱]
- ↑ Calimente, John (2012). "Rail integrated communities in Tokyo". Journal of Transport and Land Use. 5. doi:10.5198/jtlu.v5i1.280.
- ↑ "Lessons from Japanese Experiences of Roles of Public and Private Sectors in Urban Transport". Japan Railway & Transport Review. Archived from the original on 26 October 2017. Retrieved 14 December 2013.
- ↑ Humphreys, Pat (17 December 2016). "City Transport in the 2020s". Transport and Travel. Archived from the original on 2 February 2017. Retrieved 20 January 2017.
- ↑ "KAIST Online Electric Vehicle". Gizmag.com. 20 August 2009. Archived from the original on 13 August 2011. Retrieved 21 October 2011.
- ↑ Eli (26 May 2010). "High Speed Train VS Airplane". Tech the Future. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 21 October 2011.
- ↑ "Rapid transit". Merriam-Webster. Archived from the original on 27 June 2013. Retrieved 27 February 2008.; "Metro". International Association of Public Transport. Archived from the original on 27 June 2013. Retrieved 27 February 2008.
- ↑ "Glossary of Transit Terminology". American Public Transportation Association. Archived from the original on 27 September 2007. Retrieved 27 February 2008.
- ↑ – The Gondola Project بایگانی‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Basic Lesson 1: What is Cable Propelled Transit Retrieved on 7 November 2009
- ↑ – Planetizen بایگانی‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine South America Incubates Cable Propelled Transit Retrieved on 10 June 2010
- ↑ Andrew Gilligan. "Running out of road". National Infrastructure Commission. National Infrastructure Commission. Archived from the original on 6 July 2018. Retrieved 2018-01-30.
cycling is mass transit and must be treated as such.
| Concepts | |
|---|---|
| خدمات اساسی | |
| Public utility | |
| فواید عامه | |
| Social services | |
| |
