برپا خیز

برپا خیز یکی از سرودهای انقلابی معروف دورهٔ انقلاب ۱۳۵۷ است که در قبل از انقلاب توسط کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی-اتحادیه ملی اجرا شد و سال ۱۳۵۷ دوباره اجرا شد و به محبوبیت زیادی دست یافت. آهنگ این سرود از سرود شیلیایی معروف «خلق متحد» اقتباس شده و شعر آن از علی ندیمی است. این سرود مدتی از رادیو و تلویزیون ایران پخش می‌شد، ولی پس از چندی، به دلیل حال‌وهوای کمونیستیِ آن، دیگر از رادیو و تلویزیون ایران پخش نشد.

این سرود در دهه فجر ۱۴۰۱ پس از سالها با همان ترانه اصلی مجدداً از صدا و سیما پخش شد.

این سرود در سال ۱۳۹۵ توسط گروه سرود محراب تهران با همکاری خانه موسیقی بسیج و بسیج سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران بازسازی شد و با محتوایی متفاوت از نسخه اصلی، از صدا و سیما پخش شد.

همچنین این سرود طی خیزش ۱۴۰۱ ایران توسط جمعی از دانشجویان دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران، متناسب با شعار زن، زندگی، آزادی بازنویسی و در تاریخ ۷ آبان ۱۴۰۱ در ساختمان اصلی دانشکده موسیقی بازخوانی شد.

سرود خلق متحد (El pueblo unido jamás será vencido مردمِ متحد هرگز شکست نخواهند خورد) در سال ۱۹۷۳ توسط آهنگ‌سازِ شیلیایی، سرخیو اورتگا، ساخته شد. این سرود که به‌سرعت میان مردم شیلی معروفیت یافت، اندکی بعد و با وقوع کودتای آگوستو پینوشه در شیلی ممنوع شد.

متن سرود

برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
چو در جهان قیودِ بندگی		اگر فتد به پای مردمی
به دستِ توست به رأی مشتِ توست		رهاییِ جهان ز طوقِ جور و ظلم
به پا کنیم قیامِ مردمی		رها شویم ز قیدِ بندگی
چو در جهان قیودِ بندگی		اگر فتد به پای مردمی
به دستِ توست به رأیِ مشتِ توست		رهاییِ جهان ز طوقِ جور و ظلم
به پا کنیم قیامِ مردمی		رها شویم ز قیدِ بندگی
هم‌پاییم، هم‌راهیم، هم‌رزمیم، هم‌سازیم
جان بر کف برخیزیم، برخیزیم پیروزیم
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
به هر کجا نشان ز ثروت است		ز حاصلِ تلاشِ کارگر است
زمین غنی ز رنجِ برزگر		ز همّتش شود ز دانه خرمنی
به پا کنیم قیامِ مردمی		رها شویم ز قیدِ بندگی
اگر شود صدای ما یکی		ز خشمِ خود شرر به پا کنیم
بنای صلحِ جاوِدان نهیم		به پای خلق، چو جانِ خود فدا کنیم
به پا شود قیامِ مردمی		رها شویم ز قیدِ بندگی
هم‌پاییم، هم‌راهیم، هم‌رزمیم، هم‌سازیم
جان بر کف برخیزیم، برخیزیم پیروزیم
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخِ دشمن
برپاخیز…

متن سرود صدا و سیما

سرود برپا خیز از گروه سرود محراب. شاعر: نیلوفر شادمهری

تو را یل قبیله زاده‌اند		به دوشت این علم نهاده‌اند
به دست توست سپاه شب اسیر		اراده کن نفس ز خار و خس بگیر
اگر علم کنون به دوش توست		نوید حق به یک خروش توست
تو را یل قبیله زاده‌اند		به دوشت این علم نهاده‌اند
به دست توست سپاه شب اسیر		اراده کن نفس ز خار و خس بگیر
اگر علم کنون به دوش توست		نوید حق به یک خروش توست
راهی شو ره روشن عزمت چون کوه‌آهن
جاری شو تا رعدت آتش زند به خرمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
تو وارث فتوح خیبری		برون شو از قیام حیدری
به تیغ خود به رهروان زدی		ز جا بکن سرای هر ستمگری
قدم بنه چنان پیمبری		که بشکند بتان دیگری
شبی پر از نشانه می‌رسد		صدای جاودانه می‌رسد
نوید حق به حق عیان شود		زمین پر از صدای آسمان شود
طلایه‌دار این سحر تویی		بر این نشانه مفتخر تویی
راهی شو ره روشن عزمت چون کوه آهن
جاری شو تا رعدت آتش زند به خرمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن
برپاخیز از جا کن بنای کاخ دشمن

متن سرود زن، زندگی، آزادی

سرود «برپاخیز، برای زن، زندگی، آزادی» بر اساس سرود برپا خیز توسط دانشجویان دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران خوانده شده است.

برپاخیز برای زن زندگی آزادی
برپاخیز برای زن زندگی آزادی
برپاخیز برای زن زندگی آزادی
به نام زن به نام زندگی		رها شویم ز طوق بندگی
شب سیاه ما سحر شود		تمام تازیانه‌ها تبر شود
که با جوانه‌ها صدا شویم		من و تو و دگر دوباره ما شویم
قسم به خون پاک لاله‌ها		به انقلاب اشک و بوسه‌ها
در این گذار رنج بی امان		ز جان ز تن وطن مرا بخوان
که با خروش بانگ سرخ نام تو		جهان بلرزد از قیام تو
به نام زن به نام زندگی		دریده شد لباس بردگی
شب سیاه ما سحر شود		تمام تازیانه‌ها تبر شود
که با جوانه‌ها صدا شویم		من و تو و دگر دوباره ما شویم
برپاخیز برای زن زندگی آزادی
برپاخیز برای زن زندگی آزادی
برپاخیز برای زن زندگی آزادی

جستارهای وابسته

• سرودهای انقلابی ایران

پیوند به بیرون

• سرود برپاخیز با اجرای کنفدراسیون دانشجویان ایرانی
• سرود دسته‌جمعی خلق متحد در یوتیوبدر بزرگ‌ترین استادیوم آمریکایی مرکزی
• فایل ام‌پی‌تری سرود ال پوئبلو
• نماهنگ انقلابی برپاخیز ترانهٔ پاپ با مضمون چهل سالگی پیروزی انقلاب.
• سرود زن، زندگی، آزادی در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران در یوتیوب