پرش به محتوا

حبیب‌الله کلکانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از امیر حبیب الله)
حبیب‌اللّٰه کلکانی
پادشاه افغانستان
حبیب‌اللّٰه کلکانی
پادشاه افغانستان[note ۱]
سلطنت۱۷ ژانویه ۱۹۲۹[note ۲] – ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹
تاج‌گذاری۱۴ دسامبر ۱۹۲۸[۴] و دوباره در ۱۸ ژانویه ۱۹۲۹ [۵]
پیشینعنایت‌الله شاه
جانشینمحمد نادر شاه
زاده۱۹ ژانویه ۱۸۹۱
کلکان، امارت افغانستان
درگذشته۱ نوامبر ۱۹۲۹ (۳۸ سال)
کابل، پادشاهی افغانستان
نام کامل
حبیب‌اللّٰه کلکانی
پدرامین‌اللّٰه کلکانی
پیشهپادشاه

حبیب‌اللّٰه کلکانی یا بچه سقاو (پادشاه افغانستان از ۱۷ ژانویه تا ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹)، و همچنین یکی از رهبران سقاوی‌ها در طول جنگ داخلی افغانستان (۱۹۲۸–۱۹۲۹)، او مناطق وسیعی از افغانستان را به تصرف خود درآورد و در دوره‌ای که در تاریخ نگاری افغانستان به عنوان «دوره سقاوی‌ها» شناخته می شود، بر کابل حکومت کرد. او از نژاد تاجیک بود.[۶][۷][۸][۹][۱۰] [۱۱][۱۲]

در طول جنگ داخلی ۱۹۲۸–۱۹۲۹ افغانستان او با امان‌الله خان برای تاج و تخت افغانستان رقابت کرد. پس از شکست امان‌الله، سرانجام از محمد نادرشاه شکست خورد. خلیل‌الله خلیلی، شاعر کوهستانی، پادشاه حبیب‌اللّٰه کلکانی را «بهترین مدیر واردات و صادرات دولتی» معرفی کرد.[۱۳] [۱۴]

زندگی

[ویرایش]

وی یکی از تاجیکان روستای کَلَکان در سی کیلومتری شمال کابل در بخش کوهدامن بود. پدر وی حرفه سقایی داشت، از همین جهت است که او را بچهٔ سقا (بچهٔ سقاو) می‌نامند.[۱۵]

انقلاب

[ویرایش]
یک نقشه متحرک از جنگ داخلی افغانستان ۱۹۲۸-۱۹۲۹.  قرمز = سقاوی ها، آبی = ضد سقاوی ها.  این نقشه جنگ همزمان شوروی علیه باسماچی ها در شمال افغانستان را نشان نمی‌دهد

در حالی که ارتش افغانستان در ولایات لغمان و ننگرهار در شرق کشور درگیر نبرد با قبایل یاغی پشتون بود، سقاوی‌ها به رهبری کلکانی در سال ۱۹۲۸ میلادی شروع به حمله به کابل محافظت نشده از شمال کردند. وارد یک جنگ داخلی شده است. قبایل وحشی وزیرستان مناطق جنوبی کابل را محاصره کرده بودند و نیروهای کلکانی از شمال به قلب کابل حرکت می کردند.

در نیمه‌های شب، در ۱۴ جنوری ۱۹۲۹، امان‌الله خان پادشاهی خود را به برادرش عنایت‌الله خان سپرد و با بی‌ام‌و خود از کابل از ترس خشم مردم به سمت قندهار در جنوب گریخت. دو روز بعد، در ۱۶ ژانویه ۱۹۲۹، کلکانی نامه‌ای به شاه عنایت الله خان نوشت که یا تسلیم شود یا برای جنگ آماده شود. عنایت الله خان در پاسخ توضیح داد که هرگز نمی‌خواهد پادشاه شود و با کناره‌گیری موافقت کرد.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام rulerofafghanistan وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. Most sources list 17 January 1929, the day that Kalakani captured Kabul, as the date that his reign began.[۱][۲] However, he had been formally claiming the title of emir since 14 December 1928.[۳]

منابع

[ویرایش]
  1. Qassem, Dr Ahmad Shayeq (2013-03-28). Afghanistan's Political Stability: A Dream Unrealised (به انگلیسی). Ashgate Publishing, Ltd. p. 175. ISBN 9781409499428.
  2. Wazir, Azmatullah Khan (2002). The immediate solution of Afghan crisis (به انگلیسی). A.K. Wazir. p. 8.
  3. Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 37. ISBN 9781558761544.
  4. Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 37. ISBN 9781558761544.
  5. Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 1. ISBN 9781558761551.
  6. عزم، کاوه. «جریانات قدرت‌گیری حبیب‌الله کلکانی به قلم میرغلام محمد غبار». دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۱۶.
  7. غفاریان، سیروس. «روزنامه شرق 85/2/23: بلاهت بچه سقا». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۱۶.
  8. "معنی بچه سقا | لغت‌نامه دهخدا" (به انگلیسی). Retrieved 2017-07-05.
  9. پژوهشگر، بصیر احمد حسن‌زاده نویسنده و. «هشتادمین سالروز پادشاهی حبیب‌الله کلکانی». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۱۶.
  10. http://rch.ac.ir/article/Details/5910
  11. بازخاکسپاری حبیب‌الله کلکانی و بحران هویت ملی افغانستان، بی‌بی‌سی فارسی
  12. Dukki, Nasar (2012-07-12), Bachai Saqao (son of water carrier, the bandit king) Arrested, retrieved 2024-06-25
  13. مراسم خاکسپاری دوباره حبیب‌الله کلکانی در کابل به خشونت کشیده شد، بی‌بی‌سی فارسی
  14. هشتادمین سالروز پادشاهی حبیب‌الله کلکانی، بی‌بی‌سی فارسی
  15. دانشنامه جهان اسلام، سرواژهٔ بچه سقا

پیوند به بیرون

[ویرایش]
عنوان سلطنتی
پیشین:
عنایت‌الله شاه
پادشاهان افغانستان
۱۴ دسامبر ۱۹۲۸ – ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹
پسین:
محمد نادر شاه