آمریکای جنوبی
.svg) | |
| مساحت | ۱۷٬۸۴۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع |
|---|---|
| جمعیت | ۴۱۰٬۰۱۳٬۴۹۲ |
| تراکم جمعیت | ۲۱٫۴ نفر در کیلومتر مربع |
| کشورها | (به همراه گویان فرانسه)۱۳ |
| متعلقات | ۲ |
| زبان‌ها | پرتغالی، اسپانیایی، انگلیسی، فرانسوی، هلندی، کچوا و شمار زیادی از زبان‌های محلی سرخ‌پوستی |
| منطقه‌های زمانی | یوتی‌سی ۲:۰۰- تا یوتی‌سی ۵:۰۰- |
| بزرگ‌ترین شهرها | سائو پائولو (برزیل) لیما (پرو) بوگوتا (کلمبیا) ریو دو ژانیرو (برزیل) سانتیاگو (شیلی) کاراکاس (ونزوئلا) بوئنوس آیرس (آرژانتین) سالوادور، باهیا (برزیل) برازیلیا (برزیل) فورتالزا (برزیل) رسیفی (برزیل) بلو هوریزونته (برزیل) مدئین (کلمبیا) والپارایسو (شیلی) لاسرنا (شیلی) |
آمریکای جنوبی (به انگلیسی: South America) قاره‌ای در نیم‌کره غربی زمین است که بیشتر مساحت آن در نیم‌کره جنوبی و بخش کوچکی از آن در نیم‌کره شمالی قرار دارد.[۱]
آمریکای جنوبی را گاه به عنوان یک زیرقاره از قاره آمریکا به‌حساب می‌آورند.[۲] آمریکای جنوبی از سمت غرب به اقیانوس آرام و از سوی شمال و شرق به اقیانوس اطلس محدود می‌شود. آمریکای شمالی و دریای کارائیب در شمال غرب آن واقع شده‌اند. محدوده آمریکای جنوبی را معمولاً از شمال کشور کلمبیا تا جنوب کشور شیلی در نظر می‌گیرند. خط استوا از این قاره می‌گذرد و رود بزرگ آمازون و جنگل‌های بارانی آمازون در این قاره قرار دارند.
آمریکای جنوبی ۱۷٬۸۴۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و ۱۵ کشور را در خود جای داده‌است. این قاره پس از آسیا، آفریقا و آمریکای شمالی، چهارمین قارهٔ بزرگ است. جمعیت این قاره در سال ۲۰۰۵ میلادی جمعاً ۳۷۲ میلیون نفر بود.[۳] جمعیت قاره آمریکای جنوبی در سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۴۲۰ میلیون نفر برآورد شد.[۴] بیشتر مردم این قاره در نزدیکی سواحل غربی و شرقی قاره زندگی می‌کنند و مناطقی مانند جنوب پاتاگونیا، جمعیت بسیار پایین و پراکنده‌ای دارند. پس از آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکای شمالی، پنجمین قاره پُرجمعیت است.[۵] کشور برزیل پُرجمعیت‌ترین کشور آمریکای جنوبی است و بیش از نیمی از جمعیت آمریکای جنوبی در این کشور زندگی می‌کنند. کلمبیا، آرژانتین، ونزوئلا و پرو پرجمعیت‌ترین کشورهای قاره هستند. برزیل همچنین قدرتمندترین کشور این قاره بوده و رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی بالایی دارد.[۶] آمریکای جنوبی در مقایسه با قاره‌های دیگر در قرن بیستم، معمولاً در وضعیت صلح بوده و جنگ‌های معدودی در این منطقه رخ داده‌است.[۷]
کشورهای مستقل و وابسته آمریکای جنوبی
[ویرایش]
آرژانتین
اروگوئه
اکوادور
برزیل
بولیوی
پاراگوئه
پرو
جزایر فالکلند
سورینام
شیلی
کلمبیا
گویان فرانسه
گویان
ونزوئلا
کشورها و قلمروها
[ویرایش]آمریکای جنوبی ۱۷٬۸۴۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و ۱۵ کشور را در خود جای داده‌است. به‌جز سیزده کشور مستقل و غیر مستقل، دو قلمروی وابسته به نام‌های جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی و جزایر فالکلند نیز در آمریکای جنوبی قرار دارند که از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا به‌شمار می‌آیند. گویان فرانسه نیز از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه است.
افزون بر این‌ها، در برخی تقسیمات، ترینیداد و توباگو، پاناما، آنتیل کوچک (متعلق به پادشاهی هلند)، جزیره اسنشن (متعلق به بریتانیا) و جزیره بووه (متعلق به نروژ) را نیز جزئی از آمریکای جنوبی به‌شمار می‌آورند.[نکته ۱]
- آرژانتین
- اروگوئه
- اکوادور
- برزیل
- بولیوی
- پاراگوئه
- پرو
- سورینام
- شیلی
- کلمبیا
- گویان
گویان فرانسه- ونزوئلا
- جزایر فالکلند
جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی
جغرافیا
[ویرایش]
مرز شمالی آمریکای جنوبی را به‌طور معمول گسست دارین در نظر می‌گیرند. گسست دارین یک سرزمین باتلاقی و جنگلی توسعه‌نیافته است که به خاطر سخت‌گذر بودنش باعث به هم نپیوستن بزرگراه‌های آمریکای شمالی و جنوبی به هم و ایجاد گسستگی در بزرگراه سراسری قاره آمریکا شده‌است. برخی نیز کانال پاناما را مرز شمالی آمریکای جنوبی در نظر می‌گیرند.
از نظر زمین‌ساخت، تقریباً همه سطح خاک اصلی آمریکای جنوبی بر روی صفحه آمریکای جنوبی قرار گرفته‌است.
آبشار آنجل که بلندترین آبشار ناگسسته در جهان است در ونزوئلا در آمریکای جنوبی واقع شده‌است. آبشار کائتور در گویان نیز بلندترین آبشار یک‌مرحله‌ای در جهان است. بزرگ‌ترین رودخانه جهان (از نظر حجم آب) یعنی رود آمازون، طولانی‌ترین رشته‌کوه جهان، یعنی کوه‌های آند، و خشک‌ترین بیابان دنیا، بیرون از مناطق قطبی، یا همان بیابان آتاکاما در آمریکای جنوبی جای گرفته‌اند.[۸]
آمریکای جنوبی همچنین جایگاه بزرگ‌ترین جنگل بارانی جهان، یعنی جنگل‌های آمازون، مرتفع‌ترین پایتخت جهان، لاپاز (بولیوی)، مرتفع‌ترین دریاچه قابل کشتیرانی تجاری جهان، یعنی دریاچه تیتیکاکا، و جنوبی‌ترین روستای دائمی دنیا یعنی پوئرتو تورو (در شیلی) است.
منابع معدنی آمریکای جنوبی عبارتند از طلا، نقره، مس، سنگ آهن، قلع و نفت خام.
جمعیت
[ویرایش]آمریکای جنوبی بیش از ۴۲۰ میلیون و ۴۵۸ هزار نفر جمعیت دارد و تراکم جمعیت آن ۲۱ نفر در هر کیلومتر مربع است. برزیل با ۲۰۸٫۲ میلیون نفر پرجمعیت‌ترین کشور آمریکای جنوبی و پس از آن کلمبیا با ۴۹٫۶ میلیون نفر و آرژانتین با ۴۳٫۵ میلیون نفر در رتبه‌های بعدی قرار دارند. سائوپائولو، برزیل و لیما، پرو بزرگ‌ترین شهرهای آمریکای جنوبی از نظر جمعیت هستند که به ترتیب دارای ۱۲ میلیون و ۸٫۸ میلیون نفر هستند. شهرهای بزرگ دیگر عبارتند از بوگوتا، کلمبیا (۷٫۸ میلیون)، ریودوژانیرو، برازیل (۶٫۵ میلیون)، و سانتیاگو، شیلی (۵٫۵ میلیون).[۹]
اکثر جمعیت آمریکای جنوبی در نزدیکی سواحل غربی یا شرقی این قاره زندگی می‌کنند در حالی که قسمت داخلی و منتهی‌الیه جنوبی جمعیت کمی دارد.
گردشگری
[ویرایش]پارک ملی تیرونا کلمبیا
[ویرایش]در امتداد ساحل کارائیب کلمبیا و در فاصله یک ساعته از شهر ساحلی سانتا مارتا، یکی از باور نکردنی‌ترین پارک‌های ملی آمریکای جنوبی واقع شده‌است. با یک منطقه ساحلی بکر و دست نخورده و کیلومترها محیط جنگلی همراه با جانوران و گیاهان مختلف و پارک تیرونا (Tayrona) که مکان مناسبی برای گردشگری و گذراندن اوقات خوش است. در این محیط می‌توان از تماشای جانوران وحشی زیادی مثل میمون‌های قرمز، میمون‌های کاپوچین، تامارین کلاه پنبه‌ای، ایگوانا، قورباغه‌های دندان‌دار و از این قبیل لذت برد. می‌توانید غواصی کرد و غرق در تماشای صخره‌های مرجانی زیر آب شد یا فقط در ساحل بکر به استراحت و تمدد انرژی پرداخت.
._-_4.jpg)
پارک ملی جریکوآکوآرا، برزیل
[ویرایش]پارک جریکوآکوآرا (Jericoacoara) محبوبیت و شهرت خود را مرهون تپه‌های شنی چشم نواز، بادبادک‌ها، موج‌سواری در باد، تالاب‌های پر شده از آب باران و سواحل سر پوشیده خود است. شما می‌توانید در محیط پارک با اسب یا درشکه گردش کنید یا در حال قایق‌رانی در رودخانه اسب‌های دریایی را ببینید. روستایی که در شهر جریکو کورا وجود دارد نیز در نوبه خود، یک مقصد گردشگری به‌شمار می‌رود که شامل اقامتگاه‌های لوکس و قسمت‌هایی برای کمپینگ و چادر زدن است. فراموش نکنید که در قسمت‌های طاقی شکل بسیار معروف پارک به نام پدرا فورادا (Pedra Furada) عکس‌های زیبایی در غروب آفتاب بگیرید.
یادداشت‌ها
[ویرایش]جستارهای وابسته
[ویرایش]- بومی‌های آمریکای جنوبی
- پرچم‌های آمریکای جنوبی
- فهرست شهرهای قاره آمریکای جنوبی
- جغرافیای آمریکای جنوبی
- کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی
- قطع برق ۲۰۱۹ آمریکای جنوبی
- فهرست پررفت‌وآمدترین فرودگاه‌ها در آمریکای جنوبی
- مسابقات قهرمانی فوتبال جوانان آمریکای جنوبی
- کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی
- اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی
منابع
[ویرایش]- ↑ Schenoni, Luis L. (1 January 1970). "Unveiling the South American Balance". Estudos Internacionais 2(2): 215–232. Retrieved 8 December 2016.
- ↑ "South America". Encyclopædia Britannica.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۶.
- ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org
- ↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
- ↑ Schenoni, Luis L. ""Unveiling the South American Balance" in Estudos Internacionais, 2(2): 215-232". Estudos Internacionais v. 2 n. 2 jul-dez 2015 p. 215-232 (به انگلیسی).
- ↑ Holsti 1996, p. 155
- ↑ "Parts of Chile's Atacama Desert haven't seen a drop of rain since recordkeeping began. Somehow, more than a million people squeeze life from this parched land". National Geographic Magazine. Archived from the original on 18 December 2007. Retrieved 2009-04-18.
- ↑ Map, W. (2022). South America. WorldAtlas. Retrieved 29 March 2022, from https://www.worldatlas.com/continents/south-america.html
مآخذ
[ویرایش]- Holsti, Kalevi J. (1996). The State, War and the State of War. Cambridge Studies in International Relations. Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511628306. ISBN 978-0511628306. S2CID 150457372.
| کشورهای مستقل | | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| قاره‌ها |  | |
|---|---|---|
| اقیانوس‌ها | ||
| زمین | ||
| محیط زیست | ||
| مقالات مرتبط | ||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| سایر | |
