ادیسه

برای دیگر کاربردها، ادیسه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سیرن‌ها و اولیس، ۱۸۳۷

اُدیسه (به یونانی: Ὀδύσσεια) یکی از دو کتاب کهن اشعار حماسی یونان باستان اثر هومر است. ادیسه ادامهٔ ایلیاد است و به صورت مجموعه‌ای از سرودها گردآوری شده اما شیوهٔ نقل آن با ایلیاد تفاوت دارد.

ادیسه سرگذشت بازگشت یکی از سران جنگ تروآ (ادیسیوس یا الیس) فرمانروای ایتاکا است. در این سفر که ده سال به درازا می‌انجامد ماجراهای مختلف و خطیری برای وی و همراهانش پیش آمد و در نهایت ادیسیوس که همگان گمان می‌نمودند کشته شده، به وطن خود بازگشته و دست متجاوزان را از سرزمین و زن و فرزند خود کوتاه می‌کند.

ادیسه در کنار ایلیاد، دومین اثر حماسی هومر، داستان‌سرای یونانی است. این کتاب که در اواخر قرن ۸ پیش از میلاد مسیح نگاشته شده، یکی از تأثیرگذارترین آثار ادبیات مغرب‌زمین به‌شمار می‌آید. داستان این کتاب، ماجراهای شاه ادیسیوس از ایتاکا و همراهان او پس از جنگ تروآ و بازگشت به وطن است. در بسیاری از زبان‌ها «ادیسه» هم‌معنای سرگردانی و آوارگی است.

خلاصه داستان

ادیسه در این داستان ماجراهای زیادی را دنبال می‌کند. او از پوسایدون خواست به او نشان دهد که چه کند تا در جنگ پیروز شود. پوسایدون به او می‌گوید که اسبی از جنس چوب و بسیار بزرگ بسازد و با حیله اسب را به عنوان هدیه صلح و آشتی وارد قلعه تروآ بکند و خود و افرادش در داخل اسب مخفی شوند تا بتوانند قلعه را تصرف کند اما پیشگویی، پادشاه تروآ را از بردن اسب به داخل قلعه منع می‌کند و پوسایدون فرمانروای قدرتمند دریا حیوان دست آموزش را می‌فرستد و پیشگو را هلاک می‌کند. پادشاه تروآ سرانجام اسب را داخل قلعه می‌آورد و شب هنگام ادیسه شبیخون زده و قلعه را تصرف می‌کند در حالی که با غرور فکر می‌کند به تنهایی قلعه را تصرف کرده پوسایدون عصبانی شده و ادیسه را محکوم می‌کند تا ابد در دریا سرگردان بماند. ادیسه در کشتی خود در دریای بی‌انتها به نفرین پوسایدون دچار می‌شود. دیری نمی‌رسد که به جزیره‌ای می‌رسند. در آن جزیره، غاری پیدا می‌کند که در آن غار غذای فراوانی وجود دارد. در غار با افرادش به عیش و نوش مشغول می‌شود غافل از آنکه صاحب غار غولی یک چشم بنام پولیتیموس فرزند پوسایدون است. پولیتیموس یکی از افراد ادیسه را می‌خورد و ادیسه با نیرنگ معجون خواب‌آوری به او می‌خوراند و سپس با چوبی که انتهای آن تیز است در خواب غول را کور می‌کند. غول در حالی که از درد فریاد می‌زند سنگ عظیمی که غار را می‌پوشاند کنار می‌زند و ادیسه و همراهانش فرار می‌کنند. ادیسه دوباره راهی دریا می‌شود و برای برداشتن آب به جزیره‌ای پا می‌گذارد، در آن جزیره با آنوس فرمانروای باد و طوفان و پسر عموی پوسایدون برمی‌خورد و آنوس به باد فرمان می‌دهد که ادیسه را ظرف ۹ روز به ایتاکا زادگاهش برساند و باد را داخل کیسه کرده و به ادیسه می‌دهد. در راه در حالی که به ایتاکا رسیده بودند و ادیسه خواب بود افرادش خیانت کرده و در کیسه را به امید طلا باز می‌کنند اما طوفان حاصل از باد داخل کیسه آنها را دوباره در جزیره‌ای ناشناخته در دریا می‌برد.

منابع

• Ames, Keri Elizabeth (2005). "Joyce's Aesthetic of the Double Negative and His Encounters with Homer's "Odyssey"". European Joyce Studies. 16: 15–48. ISSN 0923-9855. JSTOR 44871207.
• Anderson, Graham (2000). Fairytale in the Ancient World. Routledge. ISBN 978-0-415-23702-4.
• Bonifazi, Anna (Winter 2009). "Inquiring into Nostos and Its Cognates". The American Journal of Philology. 130 (4): 481–510. ISSN 0002-9475. JSTOR 20616206.
• Browning, Robert (1992). "The Byzantines and Homer". In Lamberton, Robert; Keaney, John J. (eds.). Homer's Ancient Readers: The Hermeneutics of Greek Epic's Earliest Exegetes. Princeton: Princeton University Press. ISBN 978-0-6916-5627-4.
• Cairns, Douglas (2014). Defining Greek Narrative. Edinburgh University Press. ISBN 978-0-7486-8010-8.
• Carne-Ross, D. S. (1998). "The Poem of Odysseus". The Odyssey. Translated by Fitzgerald, Robert. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-52574-3.
• Davison, J. A. (1955). "Peisistratus and Homer". Transactions and Proceedings of the American Philological Association. 86: 1–21. doi:10.2307/283605. ISSN 0065-9711. JSTOR 283605.
• Edwards, Mark W. (1992). "Homer and the Oral Tradition". Oral Tradition. 7 (2): 284–330.
• Fay, H. C. (1952). "George Chapman's Translation of Homer's 'iliad'". Greece & Rome. 21 (63): 104–111. ISSN 0017-3835.
• Finley, Moses (1976). The World of Odysseus (revised ed.). New York: Viking Compass.
• Foley, John Miles (Spring 2007). ""Reading" Homer through Oral Tradition". College Literature. 34 (2): 1–28. ISSN 0093-3139. JSTOR 25115419.
• Fox, Robin Lane (2008). "Finding Neverland". Travelling Heroes in the Epic Age of Homer. New York: Alfred A. Knopf.
• Gorman, Herbert Sherman (1939). James Joyce. Rinehart. OCLC 1035888158.
• Hainsworth, J. B. (December 1972). "The Odyssey – Agathe Thornton: People and Themes in Homer's Odyssey. Pp. xv+163. London: Methuen, 1970. Cloth, £2·40". The Classical Review. 22 (3): 320–321. doi:10.1017/s0009840x00996720. ISSN 0009-840X. S2CID 163047986.
• Hall, Edith (2008). The Return of Ulysses: A Cultural History of Homer's Odyssey. New York: I. B. Tauris & Co. ISBN 978-1-84511-575-3. The two Homeric epics formed the basis of the education of every- one in ancient Mediterranean society from at least the seventh century BCE; that curriculum was in turn adopted by Western humanists
• Haslam, M. W. (1976). "Homeric Words and Homeric Metre: Two Doublets Examined (λείβω/εϊβω, γαΐα/αία)". Glotta. 54 (3/4): 201–211. ISSN 0017-1298. JSTOR 40266365.
• Homer (1975) [8th century BCE]. The Odyssey of Homer. Translated by Lattimore, Richmond. New York: Harper & Row.
• Jaurretche, Colleen (2005). Beckett, Joyce and the art of the negative. European Joyce studies. Vol. 16. Rodopi. ISBN 978-90-420-1617-0.
• Kenner, Hugh (1971). The Pound Era. University of California Press.
• Kundmueller, Michelle (2013). "Following Odysseus Home: an Exploration of the Politics of Honor and Family in the Iliad, Odyssey, and Plato's Republic". American Political Science: 1–39. SSRN 2301247.
• Lamberton, Robert (2010). "Homer". In Grafton, Anthony; Most, Glenn W.; Settis, Salvatore (eds.). The Classical Tradition. Cambridge, Massachusetts and London, England: The Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03572-0.
• Lattimore, Richmond (1951). The Iliad of Homer. Chicago: The University of Chicago Press.
• Mayor, Adrienne (2000). The First Fossil Hunters: Paleontology in Greek and Roman Times. Princeton: Princeton University Press.
• Myrsiades, Kostas (2019). Reading Homer's Odyssey. New Brunswick: Rutgers University Press. ISBN 978-1-68448-136-1.
• Reece, Steve (1993). The Stranger's Welcome: Oral Theory and the Aesthetics of the Homeric Hospitality Scene. Ann Arbor: University of Michigan Press.
• Roman, James W. (2005). From Daytime to Primetime: The History of American Television Programs. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-31972-3.
• Ruskin, John (1868). The Mystery of Life and its Arts. Cambridge: Cambridge University Press.
• Thornton, Agathe (1970). People and Themes in Homer's Odyssey. London: Methuen.
• Watkins, Calvert (1976). "Observations on the "Nestor's Cup" Inscription". Harvard Studies in Classical Philology. 80: 25–40. doi:10.2307/311231. ISSN 0073-0688. JSTOR 311231.
• West, Martin (1997). The East Face of Helicon: West Asiatic Elements in Greek Poetry and Myth. Oxford: Clarendon Press.
• Willcock, Malcolm L. (2007) [1976]. A Companion to The Iliad: Based on the Translation by Richard Lattimore. New York: Phoenix Books. ISBN 978-0-226-89855-1.
• Wilson, Emily (2018). "Introduction: When Was The Odyssey Composed?". The Odyssey. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-08905-9.

برای مطالعه بیشتر

• Austin, N. 1975. Archery at the Dark of the Moon: Poetic Problems in Homer's Odyssey. Berkeley: University of California Press.
• Clayton, B. 2004. A Penelopean Poetics: Reweaving the Feminine in Homer's Odyssey. Lanham: Lexington Books.
• — 2011. "Polyphemus and Odysseus in the Nursery: Mother's Milk in the Cyclopeia." Arethusa 44(3):255–77.
• Bakker, E. J. 2013. The Meaning of Meat and the Structure of the Odyssey. Cambridge: Cambridge University Press.
• Barnouw, J. 2004. Odysseus, Hero of Practical Intelligence. Deliberation and Signs in Homer's Odyssey. Lanham, MD: University Press of America.
• Dougherty, C. 2001. The Raft of Odysseus: The Ethnographic Imagination of Homer's Odyssey. New York: Oxford University Press.
• Fenik, B. 1974. Studies in the Odyssey. Hermes: Einzelschriften 30. Wiesbaden, West Germany: F. Steiner.
• Griffin, J. 1987. Homer: The Odyssey. Landmarks in World Literature. Cambridge: Cambridge University Press.
• Louden, B. 2011. Homer's Odyssey and the Near East. Cambridge: Cambridge University Press.
• — 1999. The Odyssey: Structure, Narration and Meaning. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Müller, W. G. 2015. "From Homer's Odyssey to Joyce's Ulysses: Theory and Practice of an Ethical Narratology." Arcadia 50(1):9–36.
• Perpinyà, Núria. 2008. Las criptas de la crítica. Veinte lecturas de la Odisea [The Crypts of Criticism: Twenty Interpretations of the 'Odyssey']. Madrid: Gredos. Lay summary via El Cultural (in Spanish).
• Reece, Steve. 2011. "Toward an Ethnopoetically Grounded Edition of Homer's Odyssey." Oral Tradition 26:299–326.
• Saïd, S. 2011 [1998].. Homer and the Odyssey. New York: Oxford University Press.

• دانشنامهٔ بریتانیکا (انگلیسی)
• ادیسه، هومر، ترجمه از فرانسوی سعید نفیسی