تمدن اتروسک
Etruscans 𐌓𐌀𐌔𐌍𐌀 Rasna Etruscan civilization | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 800 BC–264 BC | |||||||||
 Extent of Etruscan civilization and the twelve Etruscan League cities. | |||||||||
| زبان(های) رایج | زبان اتروسکی | ||||||||
| دین(ها) | Etruscan | ||||||||
| حکومت | Chiefdom | ||||||||
| قوه مقننه | Etruscan League | ||||||||
| دوره تاریخی | Ancient | ||||||||
| 800 BC | |||||||||
• Roman conquest of Volsinii | 264 BC | ||||||||
| واحد پول | Etruscan coinage (5th century BC onward) | ||||||||
| |||||||||
| امروز بخشی از | |||||||||
بخشی از مجموعهٔ |
|---|
| تاریخ ایتالیا |
 |
 درگاه ایتالیا |
اِتروسک تمدنی است که از حدود سال ۷۰۰ پیش از میلاد تا میانه‌های سده اول پیش از میلاد در شبه‌جزیره ایتالیا دوام داشت و هم‌زمان با شکوفایی امپراطوری روم ناپدید گردید.
اخیراً از طریق مهندسی ژنتیک اثبات شده که اتروسکی‌ها ریشه و تبار هیتی و لیدیایی دارند البته خود منابع اتروسکی نیز بر این اشاره دارند که آن‌ها از آناتولی به ایتالیا مهاجرت کرده‌اند. همچنین برخی‌ها آن‌ها را به باسکهای اسپانیا ربط می‌دهند.[نیازمند منبع]
تاریخ
[ویرایش]خاستگاه اتروسک‌ها به پیشاتاریخ برمی گردد. هیچ متن ادبیات، مذهبی یا فلسفی از این قوم به مورخان نرسیده و تقریباً همه دانسته‌های ما از کاوشهای باستانشناختی سرچشمه می‌گیرد.
دربارهٔ اتروسک‌ها دو نظریهٔ غالب وجود دارد؛ برخی بر این باورند که اتروسک‌ها بومی منطقه هستند و از فرهنگ ویلانوا سربرآورده‌اند درحالی‌که برخی دیگر آن‌ها را مهاجرانی از آناتولی می‌دانند.[۱] به هر روی از سده ششم پیش از میلاد قلمرو اتروسک‌ها از منطقهٔ اتروریا در شمال غربی ایتالیای امروزی رو به گسترش گذاشت، به‌طوری‌که از شمال به آن سوی کوه‌های آپنین و از جنوب به کامپانیا رسید.
پیشتر گروهی از مهاجران یونانی بخش‌هایی از جنوب ایتالیا را به اشغال خود درآورده کشوری برپا کرده بودند که به یونان بزرگ (Magna Graecia) نامور بود. همسایگی با مستعمرات یونانی‌نشین باعث تأثیر پذیرفتن اتروسک‌ها از فرهنگ یونانی و بعدتر رقابت‌های سیاسی و اقتصادی میان دو کشور شد. بهره‌برداری از معادن و تجارت آهن و مس برای اتروسک‌ها ثروت سرشاری حاصل کرد و حوزهٔ نفوذ آن‌ها را در شبه جزیره ایتالیا وسعت بخشید. از سوی دیگر یونانی‌ها موفق به ایجاد شهرک‌های بازرگانی در سواحل فرانسه و اسپانیا و جزیره کرس شده بودند. اتروسک‌ها که با کارتاژ همپیمان بودند، احساس می‌کردند منافع اقتصادیشان در خطر افتاده و در آلالیا به جنگ یونانیان رفتند (۵۴۰ پیش از میلاد)؛ نتیجه این نبرد دریایی عقب رانده شدن یونانی‌ها و چیرگی اتروسکان بر شمال دریای تیرنی و جزیرهٔ کرس بود.
با دگرگونی‌های قدرت‌های منطقه در نیمه اول سده پنجم پیش از میلاد جایگاه اتروسکان رو به افول رفت. ابتدا کارتاژ متحد آن‌ها از یونانی‌ها شکست خورد و چند سال بعد هییرو حاکم سیراکوز اتروسک‌ها را نیز شکست سختی داد و باعث شد رومیان تازه از راه رسیده شهرهای لاتیوم و کامپانیا را از چنگ آن‌ها درآورند. با یورش گلها مناطق شمالی دریای آدریاتیک هم جدا شد. رومیان هم یک به یک شهرهای اتروسکان را زیر پرچم خود می‌کشیدند تا اینکه در سده سوم پیش از میلاد اتروریا به تصرف روم درآمد.
تمدن اتروسکان زیر بنای یادگیری الفبای رومی‌ها بود. اتروسکان‌ها در ایتالیای فعلی مستقر هستند.[۲]
منابع
[ویرایش]- ↑ Achilli A, Olivieri A, Pala M; et al. (2007). "Mitochondrial DNA variation of modern Tuscans supports the near eastern origin of Etruscans". Am. J. Hum. Genet. 80 (4): 759–68. doi:10.1086/512822. PMC 1852723. PMID 17357081.
{{cite journal}}: Explicit use of et al. in:|author=(help); Unknown parameter|month=ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ «این نمودار رنگارنگ چگونگی تکامل حروف انگلیسی از الفبای مصری را نشان می‌دهد». یک پزشک. ۱۳۹۷-۱۱-۰۶\۱۰:۲۰:۱۱. دریافت‌شده در 2021-05-12. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)
* Philipp Ammon: ''Ruma Rasna – Die etruskischen Wurzeln Roms''. http://www.academia.edu/28000848/Ruma_Rasna_Die_etruskischen_Wurzeln_Roms
| کتابخانه‌های ملی | |
|---|---|
| سایر | |
| تاریخ |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| جغرافیا | ||||||
| سیاست | ||||||
| اقتصاد | ||||||
| جامعه |
| |||||
- اتروسک
- ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در سده ۸ (پیش از میلاد)
- ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در سده ۹ (پیش از میلاد)
- ایالتها و قلمروهای منحلشده در سده ۱ (پیش از میلاد)
- ایالتها و قلمروهای منحلشده در سده ۳ (پیش از میلاد)
- بنیانگذاریها در سده ۸ (پیش از میلاد) در ایتالیا
- فرهنگهای باستانشناختی در ایتالیا
- کشورهای پیشین در اروپا
- کنفدراسیونهای پیشین