ابومحمد الجولانی
ابومحمد الجولانی | |
---|---|
دومین امیر هیئت تحریر شام | |
آغاز به کار ۱ اکتبر ۲۰۱۷ | |
پس از | ابوجابر الشیخ |
امیر جبهه فتح شام | |
دوره مسئولیت ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶ – ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ | |
پس از | ایجاد سمت |
پیش از | انحلال سازمان |
امیر جبهه النصره | |
دوره مسئولیت ۲۳ ژانویه ۲۰۱۲ – ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶ | |
پس از | ایجاد سمت |
پیش از | انحلال سازمان |
اطلاعات شخصی | |
زاده | احمد حسین الشرع ۱۹۸۲ (۴۱–۴۲ سال) ریاض، عربستان سعودی[۱][۲] |
پیشینه نظامی | |
وفاداری | القاعده (۲۰۰۳–۲۰۱۶)
|
سالهای خدمت | ۲۰۰۳–اکنون |
درجه | رهبر جبهه النصره و هیئت تحریر شام |
جنگها و عملیاتها | جنگ عراق |
ملیت | سوری |
احمد حسین الشرع (زاده ۱۹۸۲) با نام مستعار ابومحمد الجولانی[۳]،[۴] سیاستمدار و فرمانده نظامی سوری است که از سال ۲۰۱۷، امیر هیئت تحریر شام است. وی پیش از گسستن پیوندهایش با القاعده در سال ۲۰۱۶،[۵] از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ نیز رهبری جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه را بر عهده داشت.[۶]
وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، الجولانی را در مه ۲۰۱۳ در فهرست «تروریستهای جهانی ویژه» قرار داد،[۷] و چهار سال بعد یک جایزه ۱۰ میلیون دلاری را برای اطلاعات منجر به دستگیری او اعلام کرد.[۸][۹] الجولانی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۴، بیانیه صوتی ای منتشر کرد که در آن اظهار داشت با «آمریکا و همپیمانان آن» خواهد جنگید و جنگجویانش را به نپذیرفتن کمک از غرب در نبردشان با داعش فرا خواند.[۱۰] با این حال، در سالهای اخیر، وی دیدگاه معتدلتری از خود ارائه داده، با این پیشنهاد که هیچ میلی به جنگ با کشورهای غربی ندارد و سوگند یاد کرده است که از اقلیتها محافظت خواهد کرد.[۱۱][۱۲][۱۳] در سخنرانی پیروزی خود پس از سقوط دمشق، الجولانی ایران را به عنوان منبع فرقهگرایی و فساد محکوم کرد و این پیروزی را نقطه عطفی برای منطقه قلمداد کرد.[۱۴]
زندگینامه
زمینه خانوادگی
خانواده احمد حسین اهل بلندیهای جولان در سوریه اند. این خانواده پس از اشغال اراضی جولان توسط اسرائیل در جریان جنگ ششروزه ۱۹۶۷ آواره شدند. پدر الجولانی یک فعال دانشجویی ملیگرای عربی حامی ناصرگرایی در سوریه بود. او توسط بعثیها در جریان تصفیههای ضد ناصری آغاز شده پس از کودتاهای ۱۹۶۱ و ۱۹۶۳ , که جمهوری متحد عربی را چندتکه کرد و حزب بعث سوسیالیست عرب را به قدرت رساند زندانی شد.[۱۵]
پدر الجولانی بعدها برای تکمیل تحصیلات عالی خود در عراق بعثی در سال ۱۹۷۱ از زندان گریخت. در این دوره او همچنین برای همکاری با فداییون سازمان آزادیبخش فلسطین به اردن سفر کرد. پدر او پس از بازگشت به سوریه در دهه ۱۹۷۰ که اکنون حافظ اسد بر آن حکومت میکرد، دوباره زندانی شد. او بعدها آزاد شد و به عربستان سعودی پناه جست.[۱۶]
اوایل زندگی و جنگ عراق
الجولانی در سال ۱۹۸۲ در ریاض، عربستان سعودی، که پدرش در آن تا سال ۱۹۸۹ به عنوان مهندس نفت کار میکرد، زاده شد. در آن سال خانواده الجولانی به سوریه بازگشت و او تا زمان نقل مکان به عراق در سال ۲۰۰۳ در محله شرقی المزه دمشق زندگی کرد و بزرگ شد.[۱] نسبت «الجولانی» نام نظامی اوست که به بلندیهای جولان سوریه اشاره دارد، که پیشتر در جریان جنگ ششروزه در سال ۱۹۶۷ از سوی اسرائیل اشغال و ضمیمه شد.[۱۷]
پس از این که الجولانی برای جنگ با سربازان آمریکایی پس از حمله ۲۰۰۳ آن کشور به عراق به عراق رفت، به سرعت در سلسله مراتب القاعده در عراق (AQI) ترقی کرد. تایمز اسرائیل گزارش کرد که الجولانی از نزدیکان ابومصعب الزرقاوی بوده است.[۱۸] الجولانی در مصاحبه ای در سال ۲۰۰۱ با برنامه خط مقدم، اظهار داشت که او هرگز شخصاً الزرقاوی را ملاقات نکرده و هر گونه نقش رهبری در جریان اوایل مرحله ۲۰۰۳–۲۰۰۶ شورش عراق را جز جنگیدن به عنوان یک سرباز پیاده عادی تحت فرمان القاعده در عراق علیه اشغال این کشور را تکذیب کرد. پیش از درگرفتن جنگ داخلی عراق در سال ۲۰۰۶، الجولانی از سوی نیروهای آمریکایی دستگیر و بیش از پنج سال در زندانها و بازداشتگاههای گوناگون زندانی شد. این زندانها شامل ابو غریب، کمپ بوکا، کمپ کاپر و کمپ تاجی بود.[۱۹]
جنگ داخلی سوریه
منازعه با داعش
الجولانی وقتی در سال ۲۰۱۳ تلاش ابوبکر بغدادی برای انحلال النصره به عنوان یک گروه مستقل و ادغام مستقیم آن در دولت اسلامی عراق تحت عنوان دولت اسلامی عراق و شام (داعش) را نپذیرفت، اوج گرفت. این حرکت همه خودمختاری محلی جبهه النصره را از بین میبرد و همه رهبران، تصمیمات و اقدامات را مستقیماً تحت کنترل ابوبکر بغدادی قرار میداد. الجولانی برای جلوگیری از ازدست دادن خودمختاری و هویت منفرد جبهه النصره، مستقیماً به ایمن الظواهری که از درخواست الجولانی برای جدایی گروه او به عنوان یک نهاد مستقل پشتیبانی کرد سوگند وفاداری خورد. با این که پیش از این النصره از طریق دولت اسلامی عراق سوگند وفاداری خورده بود، اکنون دیگر آن را دور میزد و تابع مستقیم القاعده میشد. این تغییر در زنجیره وفاداری النصره را شاخه رسمی سوری القاعده کرد.[۲۰][۲۱] ابوبکر البغدادی با وجود سوگند وفاداری خود به ایمن الظواهری، این حکم را رد کرد و اعلام کرد دو سازمان در هم ادغام میشوند. ستیزههایی بین جبهه النصره و داعش بر سر کنترل قلمرو در سوریه درگرفت.[۲۲][۱۸]
احیای جبهه النصره
وی در ۲۷ مه ۲۰۱۵ اولین مصاحبه رسانهای خود را به صورت یک گفتگوی تلویزیونی با شبکه الجزیره[۲۳] انجام داد. وی در این گفتگوی ۵۰ دقیقهای سیاستهای جبهة النصره و جیشالفتح (ائتلاف مخالفان حکومت اسد) را برای جنگ با حکومت اسد تشریح کرد.[۲۴] به گفته جولانی جنگ جبهه النصره با افرادی است که به قتل و شکنجه و تجاوز به اهل سنت اقدام کردهاند. علویان سوریه از نظر فقها و کارشناسان از دین خارج محسوب میشوند اما اگر علویها از حکومت و شرک تبری بجویند برادران ما هستند و از آنها دفاع میکنیم. وی تأکید کرد که از مسیحیان و هیچکس دیگری جزیه نمیگیریم و سربازان حکومت هم اگر اسلحه خود را زمین بگذارند و تسلیم شوند آزاد هستند حتی اگر هزار نفر را کشته باشند. جولانی همچنین اعلام کرد که آنها هیچ برنامهای برای حمله به آمریکا و اروپا ندارند و ایمن الظواهری رهبر القاعده تأکید کرده که سوریه را پایگاه حمله به آمریکا و اروپا نکنیم. اما اگر حملات هوایی آمریکاییها به ما ادامه پیدا کند امکان دارد تا انتخابهای دیگری داشته باشیم.
جولانی همچنین به درگیریهای و اختلافات اساسی جبهه النصره با داعش اشاره کرد و مدعی شد که نظام اسد و حزبالله لبنان و داعش به دلیل منافع مشترکی که دارند با آنها در جنگ هستند و در نبردهای کوهستان قلمون زمانی که با حزبالله در جنگ بودند نیروهای داعش از پشت به آنها حمله کردهاند.
بشار جعفری سفیر دولت سوریه در سازمان ملل در واکنش به مصاحبه ابو محمد جولانی با شبکه الجزیره گفت: «آیا شبکه الجزیره قطر روز گذشته مصاحبهای را با رهبر گروه تروریستی جبهه نصرت پخش نکرده است که نوید میدهد سوریه با قوانین شریعت اداره خواهد شد؟ آیا قطر میخواهد با این مصاحبه به ما اعلام کند که گروه تروریستی جبهه نصرت یک گروه تروریستی میانهرو است؟»
در اکتبر ۲۰۱۵، الجولانی خواهان حملات بی ملاحظه به روستاهای علوی در سوریه شد. او گفت «انتخابی جز تشدید نبرد و هدف قرار دادن شهرها و روستاهای علوی در لاذقیه نداریم.»[۲۵] الجولانی همچنین خواستار حمله مسلمانان شوروی سابق به غیرنظامیان روس شد.[۲۶][۲۷]
جبهه فتح الشام
در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶, الجولانی در پیامی ضبط شده اعلام کرد جبهه النصره از این پس تحت نام جدید جبهه فتح الشام فعالیت خواهد کرد.[۲۸] الجولانی در بخشی از این اعلامیه اظهار داشت که این گروه تغییر نام داده شده «وابسته به هیچ موجودیت بیرونی نیست.» با این که برخی تحلیلگران این را به معنای جدا شدن این گروه از القاعده دانستند، این گروه مشخصاً در اعلامیه ذکر نشده بود و الجولانی در آن زمان صریحاً سوگند وفاداری خود به ایمن الظواهری را نشکست.[۲۹]
هیئت تحریر شام
در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ جولانی انحلال جبهه فتح شام و ادغامش در یک سازمان اسلامگرای بزرگتر، هیئت تحریر شام، را اعلام کرد. این گروه تحت این عنوان مبارزه با القاعده و داعش را جهت ایستادن در سمت ملل غربی اولویت بخشید. هیئت تحریر شام داعش، القاعده و بیشتر نیروهای متخاصم را در قلمرو خود شکست داد و استان ادلب را تحت کنترل خود گرفت که از طریق متحدش دولت نجات سوریه مدیریت میشد.[۳۰]
رهبری حملات
تحت رهبری او، جبهه النصره، جبهه فتح الشام و هیئت تحریر الشام بین سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷ چندین حمله انتحاری و کشتارهای پاکسازی فرقهای علیه شیعیان، دروزها و علویها انجام دادند. این حملات شامل بمبگذاری میدان در ژانویه ۲۰۱۲، کشتار حطله،[۳۱] کشتار قَلْب لوزه، حمله زَرَعَه[۳۲] و یکی از بمبگذاریهای دمشق در مارس ۲۰۱۷ میشود.[۳۳][۳۴][۳۵] همچنین، جبهه النصره به انجام بمبگذاریهای دمشق در ۱۰ مه 2012[۳۶]و بمبگذاری فوریه ۲۰۱۳ دمشق مظنون بود.[۳۷]
سقوط رژیم اسد
در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ (۷ آذر ۱۴۰۳)، حملاتی با همکاری ائتلافی از گروههای مخالف دولت سوریه به رهبری «هیئت تحریر شام» (HTS) و با حمایت گروههای متحد تحت حمایت ترکیه[۳۸][۳۹] در «ارتش ملی سوریه» (SNA) عملیاتی را علیه نیروهای طرفدار دولت «ارتش عربی سوریه» (SAA) در استانهای ادلب، حلب و حماة آغاز کردند.[۴۰] نیروهای اپوزیسیون سوریه تحت رهبری الجولانی موفق شدند این مناطق را، و سپس حمص و دمشق را، با سهولت و تقریباً بدون مقاومت تصرف کنند.[۴۱][۴۲] هنگامی که نیروهای اپوزیسیون در دسامبر ۲۰۲۴ به دمشق رسیدند، اسد و خانوادهاش از سوریه فرار کردند و رژیم اسد در سوریه به پایان رسید.[۴۳] پس از تصرف دمشق، الجولانی با عوامل دولت اسد دیدار کرد تا در مورد انتقال قدرت به شکلی توافقی و منظم گفتگو کند، و سپس محمد البشیر را به عنوان نخستوزیر موقت سوریه منصوب کرد.[۴۴][۴۵]
متحدان سوریه - ایران و روسیه - در جنگ مداخله نکردند و به اسد کمک نکردند، هر کدام به دلایل خودشان.[۴۶] روسیه درگیر جنگ مداوم با اوکراین بود، و ایران به دلیل تضعیف محور مقاومت پس از فروپاشی حماس و حزبالله و همچنین فشارهای وارده از سوی غرب، مداخله نکرد.[۴۷] تغییر حکومت در سوریه آغاز دوره جدیدی در منطقه، و به ویژه در روابط ایران و سوریه محسوب میشود. در سخنرانی پیروزی خود پس از سقوط دمشق، الجولانی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان منبع فرقهگرایی و فساد محکوم کرد و این پیروزی را نقطه عطفی برای منطقه قلمداد کرد.[۴۸]
مواضع
الجولانی در یک مصاحبه با کانال خبری سوریه تیوی، در پاسخ به حملات هوایی مداوم اسرائیل به سوریه گفت که پس از سقوط رژیم اسد، اسرائیل دیگر هیچ «بهانهای» برای حمله به خاک سوریه ندارد. او همچنین از «راهحلهای دیپلماتیک» بهعنوان تنها راه برای تضمین امنیت بهجای «ماجراجوییهای نظامی بیمحابا» صحبت کرد.[۴۹][۵۰] گزارشها حاکی است که الشرعاء به گروهی از خبرنگاران گفته است که هیئت تحریر الشام به اجرای توافقنامه ۱۹۷۴ جداسازی نیروها که جنگ یوم کیپور را خاتمه داد، ادامه خواهد داد.[۵۱]
ابومحمد الجولانی، رهبر هیئت تحریر الشام، در مصاحبهای با سیانان تأکید کرد که گروهش با مردم ایران دشمنی ندارد و از آنها خواسته تا نیروهای خود را از سوریه خارج کنند. او همچنین اعلام کرد که پس از خروج نیروهای ایرانی، دیگر دلیلی برای دخالت خارجی در سوریه وجود ندارد. الجولانی بر اهمیت راهحلهای دیپلماتیک برای حفظ امنیت منطقه به جای استفاده از راهکارهای نظامی تأکید کرد.[۵۲]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "بعد شهور.. الجولانی یکشف عن أسرار حیاته لمارتن سمیث". Al Alam TV. 5 June 2021. Archived from the original on 7 June 2021. Retrieved 7 June 2021.
- ↑ "الجولانی یکشف أسراراً تتعلق بـ النصرة والبغدادی وجیفری یعلق: یجب علینا العمل معه". أورینت نت (به انگلیسی). Archived from the original on 2022-02-15. Retrieved 2021-06-28.
- ↑ اردشیر طیبی (۲۰ آذر ۱۴۰۳). «ابومحمد الجولانی، رهبر شورشیان سوریه، کیست؟». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۴.
- ↑ «ابومحمد جولانی، رهبر شورشیان سوری هیئت تحریر شام کیست؟». بیبیسی فارسی. ۱۶ آذر ۱۴۰۳. دریافتشده در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۴.
- ↑ "Al-Nusra leader Jolani announces split from al-Qaeda". Al Jazeera. 29 July 2016. Archived from the original on 3 December 2022.
- ↑ "Syrian Nusra Front announces split from al-Qaeda". BBC News. 29 July 2016. Archived from the original on 30 July 2016. Retrieved 30 July 2016.
- ↑ "Terrorist Designation of Al-Nusrah Front Leader Muhammad Al-Jawlani". U.S. Department of State. Archived from the original on 2019-08-22. Retrieved 2017-06-24.
- ↑ "U.S. offers $10M reward for information on al-Nusra leader". UPI.com. Archived from the original on 2017-05-11. Retrieved 2017-05-10.
- ↑ "Muhammad al-Jawlani". برنامه پاداش برای عدالت. Archived from the original on 20 August 2021. Retrieved 2 August 2021.
- ↑ "U.S. and its allies strike ISIS tank, refineries and checkpoints". CNN. 28 September 2014. Archived from the original on 12 December 2018. Retrieved 2 October 2014.
- ↑ Kourdi, Jomana Karadsheh, Gul Tuysuz, Brice Laine, Lauren Kent, Eyad (2024-12-06). "Syrian rebel leader says goal is to 'overthrow' Assad regime". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-11.
- ↑ «Who is Abu Mohammed al-Jolani, the Islamist rebel leading the Syrian advance?». www.washingtonpost.com.
- ↑ «Leader of Syria's Resurgent Rebels Lays Out Strategy to Oust Assad». www.nytimes.com.
- ↑ Robertson, Nic (2024-12-08). "Syrian rebel leader's victory speech holds a message for Iran – and for Trump and Israel too". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-11.
- ↑ "The Jihadist". پیبیاس. Archived from the original on 2021-06-07. Retrieved 2021-06-07.
- ↑ "The Jihadist". پیبیاس. Archived from the original on 2021-06-07. Retrieved 2021-06-07.
- ↑ "Meet the Islamist militants fighting alongside Syria's rebels". Time. 26 July 2012. Archived from the original on 1 September 2019. Retrieved 2 October 2014.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ "Elusive Al-Qaeda leader in Syria stays in shadows". Times of Israel. 4 November 2013. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 15 June 2015.
- ↑ "Interview-Abu Mohammad al-Jolani". PBS Frontline. 2 April 2021.
Most of the information available on the internet is false... No, I didn’t meet Abu Musab al-Zarqawi. Abu Musab al-Zarqawi was mostly present in Fallujah and Ramadi and around this region, and I was in Mosul during that time. I was a regular soldier. I wasn’t involved in any major operations that I would meet al-Zarqawi.
- ↑ "Al-Nusra Commits to al-Qaeda, Deny Iraq Branch 'Merger'". خبرگزاری فرانسه. 10 April 2013. Archived from the original on 1 April 2019. Retrieved 2 October 2014.
- ↑ "Qaeda chief annuls Syrian-Iraqi jihad merger". Al Jazeera English. 9 June 2013. Archived from the original on 25 May 2019. Retrieved 2 October 2014.
- ↑ "ISIS vows to crush rival rebel groups". The Daily Star. 8 January 2014. Archived from the original on 7 January 2014. Retrieved 2 October 2014.
- ↑ جبهه نصرت درصدد تصرف پایتخت سوریه است یورونیوز فارسی
- ↑ الجولانی: حزبالله زائل.. ولدینا ثأر مع العلویین الجزیره
- ↑ "Syria's Nusra Front leader urges wider attacks on Assad's Alawite areas to avenge Russian bombing". The Daily Telegraph. 13 October 2015. Archived from the original on 26 January 2019. Retrieved 4 April 2018.
- ↑ "Russian Embassy shelled in Syria as insurgents hit back". Yahoo News. 13 October 2015. Archived from the original on 19 October 2015. Retrieved 14 October 2015.
- ↑ "Head of al Qaeda's Syrian branch threatens Russia in audio message". The Long War Journal. 13 October 2015. Archived from the original on 13 April 2019. Retrieved 16 October 2015.
- ↑ "Syrian Nusra Front announces split from al-Qaeda". 28 July 2016. Archived from the original on 30 July 2016. Retrieved 28 July 2016.
- ↑ "Analysis: Al Nusrah Front rebrands itself as Jabhat Fath Al Sham | FDD's Long War Journal". FDD's Long War Journal. 28 July 2016. Archived from the original on 2019-03-24. Retrieved 2017-01-17.
- ↑ «The Jihadist». FRONTLINE (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۷.
- ↑ "Syria: 60 Shia Muslims massacred in rebel 'cleansing' of Hatla". The Independent. 13 June 2013.
- ↑ "Islamists agree to hand over corpses of civilians massacred in northern Homs". Al-Masdar News. 24 May 2016. Retrieved 1 June 2016.
- ↑ "Killings of Syrian Druze draws wide condemnation". The Daily Star Newspaper - Lebanon. Retrieved 27 July 2015.
- ↑ "Syria conflict: Al-Nusra fighters kill Druze villagers". BBC News. 11 June 2015. Retrieved 27 July 2015.
- ↑ "Nusra Front kills Syrian villagers from minority Druze sect". thestar.com. 11 June 2015. Retrieved 27 July 2015.
- ↑ "U.N. envoy mulling invite to Syria in wake of deadly Damascus bombings". CNN. 10 May 2012.
- ↑ "Damascus bomb one of deadliest of Syrian civil war". The Telegraph. 21 February 2013.
- ↑ "Aleppo: Rebels 'take control' of airport as thousands of fighters seize most of Syria's second-biggest city". Sky News (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-08.
- ↑ «More Russian strikes as Syrian rebels advance after taking Aleppo». www.bbc.com (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۱.
- ↑ Staff، A. O. L. (۲۰۲۴-۱۱-۲۷). «Syrian rebels launch major attack on regime forces in Aleppo province». www.aol.com (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۴-۱۲-۱۱.
- ↑ "Rebel forces 'reach Damascus suburbs' as protesters topple statue on outskirts". Sky News (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-08.
- ↑ "After controlling 5 neighborhoods, "Hay'at Tahrir al-Sham" and factions enter the streets of a number of other neighborhoods in Aleppo city" (به عربی). SOHR. 29 November 2024. Retrieved 29 November 2024.
- ↑ "Syrian government falls in stunning end to 50-year rule of Assad family". AP News (به انگلیسی). 2024-12-07. Retrieved 2024-12-11.
- ↑ "Syrian fighters name Mohammed al-Bashir as caretaker prime minister". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-11.
- ↑ Keddie, Lyndal Rowlands,Federica Marsi,Umut Uras,Maziar Motamedi,Farah Najjar,Patrick. "Syria updates: New PM meets old government officials to aid transition". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-11.
- ↑ "After controlling 5 neighborhoods, "Hay'at Tahrir al-Sham" and factions enter the streets of a number of other neighborhoods in Aleppo city" (به عربی). SOHR. 29 November 2024. Retrieved 29 November 2024.
- ↑ Salem, Mostafa (2024-11-28). "Syria's rebels exploit weaknesses in Iran's proxies to launch surprise offensive". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-11-28.
- ↑ Robertson, Nic (2024-12-08). "Syrian rebel leader's victory speech holds a message for Iran – and for Trump and Israel too". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-11.
- ↑ "Syrian rebel leader: Israel has 'no more excuses' to strike, we don't seek conflict". The Times of Israel. 14 December 2024.
- ↑ Cornish, Chloe; Shotter, James; Yackley, Ayla Jean; Dadouch, Sarah (2024-12-15). "Syria is not interested in conflict with Israel, rebel leader suggests". Financial Times. Retrieved 2024-12-22.
- ↑ "Syria's al-Julani vows adherence to 1974 agreement with Israel". Jewish News Syndicate. 17 December 2024. Retrieved 20 December 2024.
- ↑ YARAN TV (2024-12-19), اولین پیام مهم محمد الجولانی به مردم ایران بعد از به قدرت رسیدن در سوریه, retrieved 2024-12-24
- اسلامگرایان اهل سنت
- اعضای القاعده در عراق
- اعضای جبهه النصره
- اعضایهای القاعده اهل سوریه
- افراد تحتتعقیب به جرم تروریسم
- افراد زنده
- اهالی ریاض
- رهبران القاعده
- زادگان ۱۹۸۲ (میلادی)
- زندانیان خارج از کشور اهل سوریه
- زندانیان سوریه
- زندانیان و بازداشتشدگان ارتش ایالات متحده آمریکا
- فراریان تحت تعقیب ایالات متحده آمریکا
- هیئت تحریر شام