ترورهای هدفمند اسرائیل
ترورهای هدفمند از سوی نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) که به آن پیشگیری هدفمند[۱][۲] هم گفته می‌شود در جریان مناقشه فلسطین-اسرائیل علیه اشخاصی که متهم به اقدام به حمله علیه اهداف اسرائیلی در کرانه باختری یا درون اسرائیل کرده‌اند یا برای آن برنامه دارند انجام شده.
اسرائیل یکی از بیشترین سوابق را در ترور هدفمند رهبران فلسطینیان داراست. بسیاری از رهبران سازمان‌های فلسطینی همچون جهاد اسلامی و حماس توسط دستگاه‌های امنیتی اسرائیل ترور شده‌اند. دادگاه عالی اسرائیل قتل هدفمند را توجیه و آن را در مقابل عملیات‌های انتحاری فلسطینیان تأیید کرد. اسرائیل این قتل‌ها را در راستای دفاع از امنیت خود و آنچه مقامات اسرائیلی جلوگیری از پیشروی تروریست می‌خوانند می‌داند. قتل هدفمند اسرائیل با واکنش جامعه جهانی مواجه گردید. اسرائیل همچنین به ترور دانشمندان هسته‌ای ایران متهم شده‌است.[۳][۴][۵]
مقتولان سرشناس
[ویرایش]سید عباس موسوی
[ویرایش]سید عباس موسوی دبیرکل اسبق حزب‌الله لبنان بود که در سال طی یک عملیات هوایی ترور شد.[۶]
احمد یاسین
[ویرایش]شیخ احمد یاسین در سال ۲۰۰۴ توسط ارتش اسرائیل ترور شد.[۷] ترور وی واکنش‌های بین‌المللی گسترده‌ای را برانگیخت. شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه‌ای را با ۱۱ رأی موافق و سه رأی ممتنع علیه اسرائیل تصویب کرد که با وتوی آمریکا مواجه شد.[۸]
فتحی شقاقی
[ویرایش]فتحی شقاقی بنیان‌گذار جهاد اسلامی فلسطین بود که در سال ۱۹۹۵ توسط موساد ترور شد.[۹]
عبدالعزیز رنتیسی
[ویرایش]پس از احمد یاسین رهبری حماس به رنتیسی واگذار شد اما او نیز چندی بعد توسط دستگاه‌های امنیتی اسرائیل ترور شد.[۱۰]
عماد مغنیه
[ویرایش]عماد مغنیه از فرماندهان نظامی حزب‌الله لبنان بود که در ۱۲ فوریه ۲۰۰۸ در انفجاری در دمشق توسط اسراییل ترور شد.[۱۱]
محمود المبحوح
[ویرایش]محمود المبحوح، یکی از رهبران حماس بود که در سال ۲۰۱۰ در دبی کشته شد. رئیس پلیس دوبی در این رابطه اعلام کرد: «بازرسی‌های ما این مطلب را آشکار می‌کند که موساد در قتل دست داشته‌است».[۱۲] پس از اعلام نتایج بازرسی به دلیل استفاده تعدادی از قاتلین از پاسپورت‌های بدلی انگلیسی، دولت بریتانیا یک دیپلمات اسرائیلی را از کشورش اخراج کرد.[۱۳]
اسماعیل هنیه
[ویرایش]هنیه، سیاستمدار فلسطینی و رئیس دفتر سیاسی حماس بود. در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴، هنیه در جریان بازدید از ایران در تهران ترور شد.[۱۴][۱۵]
سید حسن نصرالله
[ویرایش]حسن نصرالله، سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان بود. در ۲۷ سپتامبرِ ۲۰۲۴ سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد که نیروی هوایی اسرائیل مقر اصلی حزب‌الله در بیروت را با هدف ترور نصرالله مورد حمله قرار داده است.[۱۶] متعاقباً ارتش اسرائیل اعلام کرد که در این حمله سید حسن نصرالله کشته شده است. چندی بعد توسط حزب‌الله‌لبنان ترور وی تایید شد.
یحیی سنوار
سنوار، سیاستمدار فلسطینی و رئیس دفتر سیاسی حماس بود. در ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴ در ساختمانی که ویران شده بود توسط نیروهای نظامی اسرائیلی ترور شد.
ترور دانشمندان هسته‌ای سایر کشورها توسط اسرائیل
[ویرایش]- سمیرا موسی در آمریکا در سال ۱۹۵۲ بر اثر حادثه رانندگی کشته شد. گروهی از رسانه‌ها اسرائیل و آمریکا را متهم به انجام ترور می‌کنند.[۱۷]
- دانشمند هسته‌ای مصر سمیر نجیب در سال ۱۹۶۷ بر اثر تصادف رانندگی در دیترویت آمریکا کشته شد. رسانه‌های ایرانی باور دارند توسط اسرائیل به قتل رسیده‌است.
- اسرائیل عامل قتل دانشمند علوم ارتباطات مصر به نام سعید بدیر در سال ۱۹۸۰ بوده‌است.
- در سال ۱۹۸۰ اسرائیل موفق می‌شود تا «یحیی المشد»، یکی از برجسته‌ترین دانشمندان اتمی مصر را که در طرح اتمی عراق فعالیت داشت، در هتل مریدیان پاریس ترور کند.[۱۸]
ترور دانشمندان مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران
[ویرایش]اسرائیل به ترور چند دانشمند هسته‌ای ایران مانند اردشیر حسین پور، مسعود علی‌محمدی، مجید شهریاری، فریدون عباسی، مصطفی احمدی روشن و محسن فخری‌زاده از سوی دولت ایران متهم شده‌است.[۱۹] مقامات رسمی آمریکایی تأیید کرده‌اند که سازمان مجاهدین خلق ایران تحت حمایت اسرائیل این ترورها را انجام داده‌است.[۲۰] چند منبع اروپایی دست داشتن موساد در این ترورها را تأیید کرده‌اند.[۲۱][۲۲] از جمله روزنامه انگلیسی زبان ایندیپندنت در مقاله‌ای تحت عنوان «کشنده‌ترین ترورکنندگان جهان» از موساد با نام «ماشین قاتل بی‌رحم اسرائیل» نام برده‌است و با برشمردن ترورها گفته‌است که «در همه این ترورها امضای سرویس مخفی اسرائیل دیده می‌شود».[۲۳]
به دنبال ترور مصطفی احمدی روشن سخنگوی ارتش اسرائیل در این باره گفت «ما برای این قتل اشکی نمی‌ریزیم». به نوشته اورشلیم پست، فرمانده ارتش اسرائیل، روز قبل از این حمله گفته بود، سال ۲۰۱۲ سالی بحرانی برای ایران خواهد بود و اتفاقاتی غیرطبیعی برای این کشور رخ خواهد داد.[۲۴]
مجله اشپیگل به نقل از یک مقام اطلاعاتی اسرائیل ترور داریوش رضایی‌نژاد را اولین اقدام جدی رئیس جدید موساد تامیر پاردو اعلام کرد.[۲۵]
شبکه ان‌بی‌سی از ترور ۴ دانشمند هسته‌ای از سال ۲۰۰۷ نام برد و به نقل از یک مقام آمریکایی، بدون فاش کردن هویت او، نوشت که حملات علیه دست‌اندرکاران برنامه اتمی ایران توسط اعضای سازمان مجاهدین خلق و با حمایت مالی، آموزشی و تسلیحاتی سرویس اطلاعاتی اسرائیل انجام شده‌است. مقام آمریکایی مذکور به ان‌بی‌سی گفته‌است که دولت آمریکا از عملیات ترور مطلع است، اما نقشی در آن ندارد.[۲۶][۲۷]
به دنبال پخش اعترافات مجید جمالی فشی در تلویزیون ایران مجله تایم نوشت: «وزارت اطلاعات ایران، تیمی را که توسط موساد مجهز شده و آموزش داده شده نابود کرده‌است. مقامات اطلاعاتی غربی، تأیید نمودند که جزئیات اعتراف مجید جمالی فشی در مورد ترور واقع شده در ژانویه ۲۰۱۰ که توسط موتور سیکلت بر روی دانشمند هسته‌ای ایران، مسعود علی محمدی انجام شد، صحیح بوده‌است. مقامات اطلاعاتی غربی کشور ثالثی را عامل لو دادن این تیم اعلام کردند.»[۲۸][۲۹]
رونن برگمن در کتاب برخیز و اول او را بکش می نویسد پس از آنکه آریل شارون داگان را به عنوان ریاست موساد منتصب کرد او را مسوول برهم زدن برنامه هسته‌ای ایران قرارداد، چرا که از دید هر دوی آنها یک تهدید علیه اسرائیل محسوب می‌شد. داگان برای به انجام رساندن این مهم به شیوه‌های مختلفی دست زد. دشوارترین و البته کاراترین آنها به اعتقاد داگان شناسایی دانشمندان کلیدی در صنعت موشکی و هسته‌ای و سپس کشتن آنها بود. موساد پانزده تن از این افراد را شناسایی کرد و از بین آنها شش تا را حذف نمود. عملیات حذف بیشتر اوقات در هنگام صبح که در راه رفتن به سر کار بودند بوسیله بمبهای سریع‌الانفجاری که توسط یک موتور سیکلت‌سوار به خودروی آنها می‌چسبیدند انجام می‌شد. این عملیاتها و بسیاری دیگر که توسط موساد کلید زده شده و در بعضی اوقات با همکاری ایالات متحده انجام می‌شدند همگی موفقیت‌آمیز بودند.[۳۰]
اسرائیل همچنین به ترور محسن فخری‌زاده متهم شده است. یک مقام رسمی ارشد اسرائیل که سالها مشغول ردگیری محسن فخری‌زاده بود چند روز بعد از ترور فخری زاده در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز اعلام نمود جهان باید از اسرائیل به خاطر کشتن فخری‌زاده تشکر کند. وزیر انرژی اسرائیل یووال استاینیتز در پی این ترور اعلام داشت ترور فخری زاده برای جهان مثبت است.[۳۱][۳۲][۳۳][۳۴] نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل پس از ترور محسن فخری‌زاده مقام وزارت دفاع ایران در پیام ویدیویی گفت:«طی هفتۀ اخیر کارهایی انجام دادم که نمی‌خواهم شما را از همه آنها مطلع کنم. این برای شماست، شهروندان اسرائیل، برای کشورمان، این هفته دستاوردها بود، و بیشتر هم خواهد شد».[۳۵]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ "בג"ץ 769/02" (به عبری). Archived from the original on 30 October 2011. Retrieved 5 February 2016.
- ↑ Roland Otto (2011-12-01). Targeted Killings and International Law. ISBN 978-3-642-24858-0.
- ↑ روزنامه هاآرتض
- ↑ «خلاصه رای دادگاه، وبگاه رسمی دادگاه عالی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۱.
- ↑ «بازگشت حماس و اسرائیل به عملیات انتحاری و قتل هدفمند؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ «شرح واقعه ترور سید عباس موسوی توسط خلبان مجری این عملیات تروریستی». خبرگزاری قدس به نقل از روزنامه معاریو. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ روزنامه هاآرتض
- ↑ «آمریکا قطعنامه محکومیت قتل شیخ یاسین را وتو کرد». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ روزنامه (دیلی) تلگراف، چاپ انگلستان
- ↑ بی‌بی‌سی انگلیسی، ۱۹ آوریل ۲۰۰۴
- ↑ «مجله تایم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۱.
- ↑ روزنامه لوس آنجلس تایمز
- ↑ روزنامه انگلیسی زبان (دیلی) تلگراف
- ↑ Graham-Harrison، Emma؛ Kierszenbaum، Quique؛ McKernan، Bethan؛ Christou، William (۲۰۲۴-۰۷-۳۱). «Iran vows revenge after Hamas leader Ismail Haniyeh killed in Tehran» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۳.
- ↑ «Ismail Haniyeh, a Top Hamas Leader, Is Dead at 62». nytimes.com.
- ↑ الشرق (۲۰۲۴-۰۹-۲۷). «إعلام إسرائيلي وأميركي: حسن نصر الله هو المستهدف من الغارات على بيروت | الشرق للأخبار». Asharq News (به عربی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۳.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ چگونه اسرائیل پشت صحنه ترور دانشمند اتمی ایران است؟
- ↑ «گزارشی از نقش موساد در ترور دو دانشمند هسته‌ای ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ Rock Center with Brian Williams (6 December 2014). "Israel teams with terror group to kill Iran's nuclear scientists, U.S. officials tell NBC News". NBC News. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 6 December 2014.
- ↑ "The assassination carried the signature of Israel's Mossad"مجله تایم بایگانی‌شده در ۲۹ مه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
- ↑ «روزنامه ایندیپندنت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۱.
- ↑ "The attacks have all the hallmarks of Israel's secret service, which has carried out many such assignations in foreign countries over the decades"روزنامه ایندیپندنت
- ↑ سی ان ان
- ↑ Sabotaging Iran's Nuclear Program: Mossad Behind Tehran Assassinations, Says Source
- ↑ «پایگاه شبکه (ام اس) ان بی سی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Report: Israel's Mossad scales back covert operations in Iran
- ↑ گل، ژیار (۲۰۱۹-۰۸-۰۳). «آزادی متهمان به قتل دانشمندان هسته‌ای، معجزه یا بیگناهی؟». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۴.
- ↑ Rise and Kill First: The Secret History of Israel's Targeted Assassinations By Ronen Bergman, Page: xix, انتشارات راندوم هاوس, link to page
- ↑ New York TImes
- ↑ Haaretz
- ↑ BBC
- ↑ Aljazeera: Past and present: Israel’s targeting of Iran nuclear aspirations
- ↑ Times of Israel
منابع
[ویرایش]- Luft, Gal (Winter 2003). "The Logic of Israel's Targeted Killing". Middle East Quarterly. 10 (1).
- Katz, Yaakov; Bohbot, Amir (2017). The Weapon Wizards: How Israel Became a High-Tech Military Superpower. St. Martin's Press. ISBN 978-1-250-08834-5.
- Hammer, Joshua (2004). A Season in Bethlehem: Unholy War in a Sacred Place. Simon and Schuster. ISBN 978-0-7432-5604-9.
- Melzer, Nils (2008). Targeted Killing in International Law. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-953316-9.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- Israel's assassinations raise questions. Jillian Kestler-DAmours, Al Jazeera, 18 November 2012
- Extra-Judicial Executions as Israeli Government Policy (1 August 2006- 30 June 2008). Palestinian Centre for Human Rights, August 2008
- PCHR Assassination Reports. Retrieved 19 September 2013